Παράθεση:Στις 21 Μαρτίου στις 13 30 το μεσημέρι στο βιβλιοπωλείο Ιανός της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, η πρώτη παρουσίαση του συλλογικού τόμου που ετοίμασε το Εργαστήριο Οπτικοακουστικών Εφαρμογών και Επικοινωνίας του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας (Πολιτισμικής Πληροφορικής) του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Ένας συλλογικός τόμος 300 σελίδων με 14 κείμενα γραμμένα από 15 πανεπιστημιακούς, κριτικούς και θεωρητικούς με θέμα το ντοκιμαντέρ σήμερα.
Στον 21ο αιώνα, οι ταινίες ντοκιμαντέρ δεν είναι πια αυτές που ήταν στις προηγούμενες δεκαετίες. Όχι μόνο κερδίζουν τα μεγάλα βραβεία σε φεστιβάλ που κατ΄ εξοχήν ευνοούσαν τη μυθοπλασία (όπως έγινε το 2004 στις Kάννες με το Farenheit 9/11 του Mike Moore) αλλά παίρνουν θριαμβευτικά τα Όσκαρ που τους αναλογούν, διαθέτουν δεκάδες δορυφορικά, καλωδιακά και επίγεια ψηφιακά κανάλια αποκλειστικά αφιερωμένα, καταλαμβάνουν αναρίθμητες ώρες προγράμματος σε κανάλια γενικού ενδιαφέροντος και παίζονται σε κινηματογραφικές αίθουσες μπροστά σε εκατομμύρια θεατές με κέρδη πολλαπλάσια του κόστους τους (7 στα 10 ντοκιμαντέρ με τις μεγαλύτερες εισπράξεις από καταβολής οπτικοακουστικών έργων, γυρίστηκαν από το 2002 ως το 2004). Ταυτόχρονα, τα ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα εγείρουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα θεωρητικά ερωτήματα για σειρά από θέματα:
• την άνθηση ενός νέου πολιτικού και καταγγελτικού λόγου με οπτικοακουστικό τρόπο
• τη χρήση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών καθώς και τη νέα αισθητική που διαμορφώνουν (στο πλαίσιο νέων υβριδικών μορφών)
• τις νέες μεθόδους στην οργάνωση του σεναρίου και στη χρήση της κάμερας και του ήχου
• τη διαμόρφωση και εδραίωση ενός ύφους, του «ντοκιμαντερίστικου ύφους» που κυριάρχησε σε πολυβραβευμένες ταινίες μυθοπλασίας και ολόκληρα κινήματα
• τη δημιουργία νέων ειδών και υποκατηγοριών
• την αναθεώρηση των κυρίαρχων σκέψεων πάνω στα όρια αφήγησης-πραγματικότητας και μυθοπλασίας-ντοκιμαντέρ
Σε αυτά τα ερωτήματα ανέλαβαν να απαντήσουν μετά από πρόσκληση του Εργαστηρίου Οπτικοακουστικών του τμήματος Πολιτισμικής Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου 13 Έλληνες θεωρητικοί, πανεπιστημιακοί και ερευνητές που εργάζονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό: Γιάννα Αθανασάτου, Xρήστος Γούσιος, Δέσποινα Κακλαμανίδου, Κωστής Κορνέτης, Mαρινέτα Κρητικού, Νίκος Λερός, Έλενα Καμηλάρη, Γιώργος Νικολακάκης, Aνδρέας Παγουλάτος, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Βασιλική Τσιτσοπούλου, Γιάννης Σκοπετέας, Ειρήνη Στάθη. Τιμητικά, δέχτηκαν να συμμετάσχουν ο διεθνώς αναγνωρισμένος ειδικός στο θέμα Φινλανδός Καθηγητής Jarmo Valkola και ο Ισπανός θεωρητικός και σκηνοθέτης Pere Alberό.
Το αποτέλεσμα είναι ο συλλογικός τόμος Ντοκιμαντέρ, μια άλλη πραγματικότητα, ο πρώτος που συγγράφεται από Έλληνες συγγραφείς στα ελληνικά, για το κρίσιμο θέμα της ταυτότητας του ντοκιμαντέρ στις απαρχές του 21ου αιώνα.
Τη γενική επιμέλεια και το συντονισμό είχαν η επίκουρος καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτισμικής Πληροφορικής (Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας) του Πανεπιστημίου Αιγαίου Ειρήνη Στάθη και ο εκλεγμένος λέκτορας στο ίδιο τμήμα Γιάννης Σκοπετέας.
Εργαστήριο Οπτικοακουστικών
Εφαρμογών και Επικοινωνίας
Τμήμα Πολιτισμικής Πληροφορικής
Πανεπιστημίου Αιγαίου
Εκδόσεις ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ
www.ct.aegean.gr
Το Τμήμα Πολιτισμικής Πληροφορικής ιδρύθηκε το 2000 και ως το 2008 ονομαζόταν τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας. Ανήκει στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και έχει την έδρα του στη Μυτιλήνη. Αποστολή του είναι να συνδυάσει τον τομέα του Πολιτισμού και των Πολιτισμικών Σπουδών με την Πληροφορική και τις Νέες Τεχνολογίες. Τον τρίτο και τέταρτο χρόνο οι φοιτητές επιλέγουν και εκπαιδεύονται σε εξειδικευμένους Κύκλους Πληροφορικής και συγκεκριμένες πολιτιστικές εφαρμογές στο πλαίσιο των Κατευθύνσεων της Μουσειολογίας, της Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, της Πολιτιστικής Αναπαράστασης και της Οπτικοακουστικής Επικοινωνίας. Αυτονόητα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην έρευνα, διδασκαλία και παραγωγή μορφών οπτικοακουστικών έργων που ευνοούν τις πολιτιστικές εφαρμογές, όπως τα έργα ντοκιμαντέρ.
