Τί είναι οι άδειες Creative Commons και τί δυνατότητες υπάρχουν;
Η διευρυμένη χρήση του διαδικτύου σε παγκόσμιο επίπεδο έχει αλλάξει τα δεδομένα, σχετικά με τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς η πλειονότητα των έργων διατίθεται και/μόνο σε ψηφιακή μορφή. Τα έργα που διανέμονται ψηφιακά διαφοροποιούνται από τα υπόλοιπα δεδομένου ότι η διανομή και η επεξεργασία τους δεν προϋποθέτει την ύπαρξη υποστηρικτικού υλικού. Σε αυτό το πλαίσιο, η διαχείριση των δικαιωμάτων που απορρέουν από τα εν λόγω έργα διενεργείται μέσω της εφαρμογής αδειών στα έργα αυτά. Οι άδειες «Creative Commons» αποτελούν το δημοφιλέστερο τύπο αδειών, που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου ο δημιουργός του έργου δεν επιθυμεί να διατηρήσει ακέραιο το αποκλειστικό δικαίωμα εμπορικής χρήσης που διαθέτει.
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τη σημασία της αναφοράς των διαδικτυακών πηγών που αξιοποιούμε για οποιαδήποτε εργασία μας. Όπως ακριβώς χρησιμοποιούμε τις πληροφορίες των βιβλίων και επισημαίνουμε κάθε φορά την πηγή μας, έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε και τα δεδομένα του Διαδικτύου και να αναφέρουμε τις ιστοσελίδες που μας βοήθησαν στην υποστήριξη της γνώμης μας.
Τα χαρακτηριστικά των αδειών Creative Commons
Προσφέρονται δωρεάν μέσω διαδικτύου.
Δεν είναι αποκλειστικές.
Επιτρέπουν την ανταλλαγή έργων μέσω διαδικτύου.
Η χρήση τους δεν απαιτεί την πλήρη παραίτηση του δικαιούχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από τα δικαιώματα που διαθέτει, καθώς οι τύποι αδειών ποικίλλουν.
Το πεδίο εφαρμογής των αδειών Creative Commons
δημόσια πληροφορία
βιβλιοθήκες
εκπαιδευτικό περιεχόμενο
περιεχόμενο καλών τεχνών
ραδιοτηλεοπτικό περιεχόμενο
μουσικά έργα
Τα 3 μέρη των αδειών Creative Commons
Εισαγωγικό Περιεχόμενο (Commons Deed)
Νομικό Περιεχόμενο (Legal Code)
Τεχνολογικό Περιεχόμενο (Meta Data)
Περιγραφικό Infographic για το σύνολο των αδειών Creative Commons
Οι άδειες Creative Commons επιτρέπουν σε κάθε χρήστη στο διαδίκτυο να καταλάβει εύκολα πώς μπορεί (και δεν μπορεί) να μοιράζεται ό, τι βρίσκει στο διαδίκτυο. Οι άδειες είναι οπτικές, και αν δεν είστε σίγουροι για αυτό που βλέπετε στην εργασία που θέλετε να χρησιμοποιήσετε, μπορείτε να ανατρέξετε στην ελληνική ιστοσελίδα CC για να δείτε. Το παρακάτω εύχρηστο infographic στα Αγγλικά δίνει μια αρκετά λεπτομερή επισκόπηση των αδειών και τι σημαίνουν.
Ποιές άδειες Creative Commons υιοθετούνται στην κοινότητα;
Το περιεχόμενο που δημοσιεύεται κυρίως στο e-Περιοδικό στη δικτυακή πύλη my.aegean.gr στην πλειονότητά του υπόκειται (εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά ανά περίπτωση ή π.χ. στη Στήλη: Comics που ισχύει μια παραλλαγή του τύπου της άδειας ή σε άλμπουμς στη ΦωτοGallery) στην άδεια χρήσης Creative Commons Attribution-ShareAlike License version 3.0.
Καθώς αναρτάτε περιεχόμενο, συμφωνείτε πως το μοιράζεστε ελεύθερα με την υπόλοιπη Κοινότητα σύμφωνα με τους σχετικούς όρους και ηθικές αρχές.
Ιδιότητες των αδειών Creative Commons στην κοινότητα My.Aegean.gr
Η άδεια προσφέρει ευελιξία και ελευθερία επαναχρησιμοποίησης, υπό τους παρακάτω όρους. Η μή συμμόρφωση με αυτούς παύει την ισχύ της άδειας και συνιστά διωκόμενο αδίκημα.
Αναφορά στον αρχικό δημιουργό - (Attribution)
Διανομή του παράγωγου έργου με τους ίδιους όρους της αρχικής άδειας - (Share Alike)
Η σήμανση μέσω των αδειών Creative Commons συνιστά έναν τρόπο προστασίας και σεβασμού της πνευματικής δημιουργίας προς τον συντάκτη και το μέσο και συνδράμει παράλληλα στην διευκόλυνση της διάθεσης και διάδοσης της πληροφορίας με έναν ευέλικτο τρόπο, προς όλους.
Για απορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Ομάδα Ανάπτυξης. Για τα Creative Commons μπορείτε να διαβάσετε στο CreativeCommons.org και CreativeCommons.gr
Πώς μπορώ να αναζητήσω περιεχόμενο (π.χ. φωτογραφίες) συμβατό με το e-Περιοδικό;
Υπάρχουν πολλές υπηρεσίες και εργαλεία που μπορείς να χρησιμοποιήσεις. Πρακτικά, μας ενδιαφέρει να βρίσκουμε υλικό που να έχει συμβατότητα ως προς την Άδεια Χρήσης που διαπνέει την πύλη του my.aegean.gr και η οποία προσφέρει μεγάλο εύρος ευελιξίας στη δημιουργική συνεισφορά. Βέβαια, πρωτότυπο-πρωτογενές υλικό (π.χ. δικές σου φωτογραφίες αυθεντικές ή υλικό που υπάρχει στην πλειονότητά του και στην ΦωτοGallery της πύλης μας) είναι επίσης καλοδεχούμενο και -συνήθως- συμβατό, καθώς πρωτο-δημοσιεύεται έτσι, από εμάς, εκχωρώντας και τη σχετική άδεια.
Μπορείς να βρεις υλικό ενδεικτικά, μέσω της Μετα-μηχανής Αναζήτησης: https://search.creativecommons.org/
να σιγουρέψεις πως οι επιλογές "use for commercial purposes" και "modify, adapt, or build upon" είναι επιλεγμένες.
Η Μετα-μηχανή Αναζήτησης παραπάνω, πρακτικά προσαρμόζει φίλτρο ερωτημάτων προς άλλες μηχανές αναζήτησης και εργαλεία/πλατφόρμες μέσω των οποίων έπειτα επιστρέφονται αποτελέσματα εικόνων (ή άλλου υλικού, π.χ. βίντεο ή ήχου αναλόγως την επιλογή) σχετικά με τα φίλτρα που αναζητήσαμε. Διευκολύνεται έτσι και επιταχύνεται η διαδικασία εύρεσης κάποιας σχετικής εικόνας, χωρίς να χρειάζεται σε κάθε ένα αποτέλεσμα να εξετάζει ο χρήστης την άδεια του εκάστοτε υλικού.
Είναι πρακτικό όμως και σημαντικό να κάνεις και μια έξτρα επαλήθευση πάνω στην τελική διαλογή εικόνας ή εικόνων, για να σιγουρέψεις πως δεν υπάρχει κάποιο σφάλμα ή μπέρδεμα!
Επίσης, μπορείς να επιλέξεις ως «Μηχανή» κάποια από τις παρακάτω (μπορείς να ψάξεις όσες φορές θέλεις σε οποιαδήποτε από τις διαθέσιμες, δεν σε περιορίζει):
Flickr
Google Images
Pixabay
Wikimedia Commons
Αυτό συνήθως θα προσφέρει αποτελέσματα εικόνων άδειας χρήσης CC: BY (Attribution) ή CC: BY-SA (Αttribution-ShareAlike) που είναι και οι μόνες που μπορούμε να αποδεχθούμε από τις άδειες Creative Commons μιας και η πύλη μας εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο αδειών. Αν μια εικόνα είναι εντελώς ελεύθερης χρήσης (τύπου CC:0 ή Public-Domain) τότε είναι επίσης έγκυρες για να τις αξιοποιήσουμε, ώστε να είμαστε σωστοί. Διαφορετικά, συνήθως θα θεωρηθεί κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας εφόσον γίνει δίχως έγκριση του δημιουργού.
Αν δεν υπάρχει σήμανση σε κάποια σελίδα περί των αδειών χρήσης κάποιας εικόνας ή εικονογράφησης, τότε πιθανότατα δεν προσφέρεται για τέτοια χρήση, και άρα απορρίπτεται.
Σε κάποιες σελίδες Αποτελεσμάτων, μπορεί να συναντήσεις τα εξής εικονίδια:
Προσοχή: μόνο αυτά τα παραπάνω δύο υποδηλώνουν συμβατότητα με την πύλη μας, άρα αν δεις παραλλαγές αυτών, σημαίνει πως εμπεριέχουν άλλους εξτρά περιορισμούς (δες infographic πιο πάνω) και άρα δεν μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε. Όλα αυτά καταλαβαίνουμε πως θα σου φαίνονται λίγο στριφνά στην αρχή, αλλά αν γίνουν συνήθεια είναι για όλους μας εύκολο να βρίσκουμε υλικό και να επιταχύνουμε τυχόν την επιμέλεια και συνεργασία μας.
Αναφορά στον αρχικό δημιουργό - (Attribution) 
Διανομή του παράγωγου έργου με τους ίδιους όρους της αρχικής άδειας - (Share Alike) 
