Στο post αυτό γίνεται μια προσπάθεια να φανούν περισσότερο μερικές ενδιαφέρουσες γνώμες που ανταλλαχθηκαν μέσω Email από μερικούς ακαδημαϊκούς κατά τη διάρκεια των ημερών με τις εξελίξεις στο θέμα της Παιδείας... Λόγω του ότι μέσω των Email δεν μπορεί εύκολα να υπάρξει συζήτηση πιο "ζωντανή", παραθέτουμε εδώ μερικές κοινόποιήσεις που έγιναν, με την ελπίδα οι απόψεις και οι γνώμες να συνεχίσουν, ως ένα βήμα διαλόγου και ώριμης τεκμηριωμένης συζήτησης και προβληματισμών.
Προσκαλούμε το διδακτικό και ακαδημαϊκό γενικά προσωπικό να συμμετέχουν, ώστε να ακούσουμε κι οι υπόλοιποι ως φοιτητές τις θέσεις και γνώμες τους!
Παράθεση:
-----Original Message-----
From: Aegean University User
Sent: Tuesday, June 20, 2006 9:31 AM
To: Aegean University User
Subject: FW: POSDEP - APOFASH EG - OI THESEIS kai PROTASEIS mas
Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,
Η εκστρατεία δυσφήμισης του δημόσιου Πανεπιστημίου, του έργου που επιτελείται σ' αυτό, του ρόλου μας ως πανεπιστημιακών δασκάλων
συνεχίζεται. Η κυβέρνηση αντί να αναλάβει τις υποχρεώσεις της και να
εφαρμόσει το Σύνταγμα (αρ 16), εξακολουθεί να μας βλέπει από θέση αντιπάλου.
Με δεδομένη τη αναδίπλωσή της καταλαβαίνουμε την απέλπιδα προσπάθεια αναζήτησης συναίνεσης από όπου κι αν βρεθεί.
Μετά την αυταρχική στάση και τη βίαιη διάλυση των ειρηνικών διαδηλώσεων, βλέπουμε σήμερα τα γνωστά επικοινωνιακά τεχνάσματα.
Παράθεση:
From: Aegean University User
Sent: Wednesday, June 21, 2006 8:34 AM
To: Aegean University User
Subject: Σχετικά με μήνυμα της ΠΟΣΔΕΠ με τίτλο: "POSDEP - APOFASH EG - OI THESEIS kai PROTASEIS mas"
From: Hatzopoulos Ioannis
Sent: Tuesday, June 20, 2006 7:28 PM
To: Aegean University User
Subject: RE: Σχετικά με μήνυμα της ΠΟΣΔΕΠ με τίτλο: POSDEP - APOFASH EG - OI THESEIS kai PROTASEIS mas
Σχετικά με μήνυμα της ΠΟΣΔΕΠ με τίτλο:
POSDEP - APOFASH EG - OI THESEIS kai PROTASEIS mas
και τη φράση που χρησιμοποιεί:
"Η εκστρατεία δυσφήμισης του δημόσιου Πανεπιστημίου, του έργου που
επιτελείται σ' αυτό, του ρόλου μας ως πανεπιστημιακών δασκάλων
συνεχίζεται. Η κυβέρνηση ..."
έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Δεν έχω κανένα λόγο να υπερασπισθώ την όποια κυβάρνηση αλλά θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο κινδυνεύει εκ των έσω για τους εξής λόγους:
Αυτό που διαπιστώνω είναι ότι εσωτερικά το Πανεπιστήμιο δεν έχει κάνει ουσιαστικό διάλογο για τα προβλήματα του. Κάποιες σποραδικές και άτακτες συγκεντρώσεις που εμφανίζονται για δήθεν συζήτηση αποτελούν μόνον άλλοθι για αυτούς που θέλουν να επιβάλουν τις απόψεις τους. Αν το Πανεπιστήμιο θέλει διάλογο θέλει πράγματι να συμβάλλει ουσιαστικά στην αναβάθμιση της παιδείας θα πρέπει να καθορισθεί μια πύλη στο διαδίκτυο όπου κάθε μέλος ΔΕΠ θα μπορεί χωρίς λογοκρισία και περικοπές να αναπτύσσει τις απόψεις του και σε εύλογο χρόνο θα πρέπει να γίνει μια ημερίδα με συμμετοχή και παρουσίαση απόψεων όλων των μελών ΔΕΠ που επιθυμούν να συμβάλλουν στην αναβάθμιση της παιδείας και να δημοσιευθούν τα πρακτικά χωρίς λογοκρισία και περικοπές.
Η ΠΟΣΔΕΠ είναι ένα σωματείο για τα οικονομικής φύσεως αιτήματα που έχουν τα μέλη ΔΕΠ, η προέκταση των αρμοδιοτήτων της σε ακαδημαικά ζητήματα είναι λανθασμένη και με τον τρόπο μάλιστα που προβάλλει τέτοιου είδους θέσεις χωρίς να χρησιμοποιεί διαδικασίες σαν αυτές που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, ουσιαστικά όχι μόνο υποβαθμίζει το δημόσιο πανεπιστήυμιο αλλά και το εξευτιλίζει.
Το δημόσιο Πανεπιστήμιο στην φάση που βρίσκεται έχει εξαντλήσει όλα τα όρια υποβάθμισης και αυτό οφείλεται στο Νόμο πλαίσιο του 82 όπως έχει διαμορφωθεί με τις τροποποιήσεις του μέχρι σήμερα. Αν η όποια κυβέρνηση δεν κάνει μεταρυθμίσεις θα κάνει έγκλημα κατα του δημόσιου πανεπιστημίου. Η πανεπιστημιακή κοιότητα αδυνατεί να κάνει ουσιαστικές προτάσεις για αλλαγές και αυτό συμβαίνει γιατί το υφιστάμετο θεσμικό πλαίσιο καταδικάζει τα στελέχη της που θα επιχειρήσουν να φέρουν αντιρρήσεις στους "νταβατζήδες" που κάνουν κουμάντο στον δημόσιο πανεπιστημιακό χώρο. Πρόσφατο παράδειγμα για αυτή τη διαπίστωση είναι αυτό του άτυχου συναδέλφου Αλεξανδρόπουλου. Έθεσα ένα ερώτημα πόσα άλλα παρόμοια εγκλήματα έχει κάνει το δημόσιο πανεπιστήμιο; απάντηση απο την Πανελλήνια ΠΟΣΔΕΠ δεν έχω πάρει. Πήρα όμως απάντηση από ένα συνάδελφο που συνάντησα σε πρόσφατο ταξίδι μου στο εξωτερικό ο οποίος εκδιώχθηκε με παρόμοιο τρόπο και αυτή τη στιγμή διαπρέπει σε ένα διακεκριμένο πανεπιστήμιο (47 στην παγκόσμια κατάταξη των 500 πρώτων Πανεπιστημίων στον κόσμο όπου κανένα Ελλήνικό Πανεπιστήνιο δεν υπάρχει πλην του Πανεπιστημίου Αθήνας που είναι 200-300 στη λίστα αυτή).
Παράθεση:
________________________________________
From: Aegean University User
Sent: Thursday, June 22, 2006 8:40 AM
To: Aegean University User
Subject: Σχετικά με μήνυμα της ΠΟΣΔΕΠ με τίτλο: "POSDEP - APOFASH EG - OI THESEIS kai PROTASEIS mas"
________________________________________
From: Liritzis Ioannis
Sent: Wednesday, June 21, 2006 8:09 PM
To: Aegean University User
Subject: RE: Σχετικά με μήνυμα της ΠΟΣΔΕΠ με τίτλο: "POSDEP - APOFASH EG - OI THESEIS kai PROTASEIS mas"
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΥΝΗΜΑ ΤΗΣ ΠΟΣΔΕΠ
Εκφράσεις τύπου:
"Η εκστρατεία δυσφήμισης του δημόσιου Πανεπιστημίου, του έργου που
επιτελείται σ' αυτό, του ρόλου μας ως πανεπιστημιακών δασκάλων
συνεχίζεται. Η κυβέρνηση ..."
δεν αποτελούν την πλέον δέουσα προσέγγιση της ΠΟΣΔΕΠ στα προβλήματα της Παιδείας. Θεωρώ απαράδεκτες τετοιου είδους εκφράσεις που δυναμιτίζουν αντί να εποικοδομούν, απαξιώνουν την ηγεσία του ΥΠΕΠΘ και οδηγούν σε διάλυση της Εθνικης Παιδειας που εχει λαμπρό έμψυχο υλικό και αρκετά στέρεες βάσεις- χρειάζονται σιγουρα περισσότερη ενίσχυση.
Συμφωνώ με τον συνάδελφο Χατζόπουλο (Μυτιλήνη) και τις απόψεις του.Πάλι ο διάλογος για βελτιώσεις του υφιστάμενου Ν.Π.1268/82 (και τις νομοθετικες ρυθμισεις που ακολούθησαν) δεν φαίνεται οτι ακολουθείται αρμονικά.
Και ακόμη περισσότερο οι αλλαγές που προωθεί η έχει υλοποιήσει (πχ ΔΟΑΤΑΠ) το ΥΠΕΠΘ για τις οποίες υπήρχαν απο χρόνια συζητήσεις, δεν θάπρεπε να ανακυκλώνονται σε ατέρμωνες συζητήσεις συνδικαλιστών για 'χάριν του διαλόγου΄. Βέβαια μια συζήτηση θα μπορούσε να έχει γινει μεσω διαδυκτυου στο Πανεπιστημιο μας αλλα αρκετα όμως ζητήματα του νομου συζητηθηκαν σε ΓΣ Συγκλήτου μας. Και εδω διαπιστώθηκε με λύπη οτι ειτε υπήρχε έλλειψη προετοιμασίας πολλών εξ' ημών, η οτι μικρές ομάδες φοιτητών θέλησαν 'δυναμιτιστικά' να επιβαλουν τις γνώμες τους.(βλ. συζήτηση για το Ινστ. Δια Βιου Εκπαιδευσης στη Συγκλητο).
Ποτε δεν ειναι αργά, υπάρχουν 'ζυμώσεις' για το νεο νομοσχέδιο και με λιγη κατανόηση και επιχειρηματολογία, έχτω και στο διαδυκτυο, διαμορφώνεται η προεξάρχουσα άποψη.
Αποψη μου ειναι οτι άμεσα ο νεος νομος μο τις οποιεσδήπτε συμπληρώσεις πρέπει να αντικαταστήσει τον παλαιό.
Οσο για την επίκαιρη λέξη 'νταήδες', δεν νομίζω οτι όλοι μας δεν γνωρίζουμε και δεν βιώσαμε τέτοιου ειδους πρόσωπα και συστήματα. Και οι 'δράσεις και νοοτροπίες' τέτοιων προσώπων και συστημάτων εκμεταλλεύονται πολλών αποχρώσεων ημέτεροι απο 'θέση ισχύος' που υποβιβάζει το επίπεδο των γνώσεων αυριανών δασκάλων και διαιωνίζει απαξιωτικές διαδικασίες οτι με τη 'φυγοπονία', το 'μέσον', τον 'συνδικαλισμό', τα 'αλλησβερίσια', θα πάρουν το περιβόητο πτυχίο/μεταπτυχιακο/διδακτορικο.
Θεωρω τελος οτι το ΥΠΕΠΘ να ενέσκηπτε περισσότερο στις διαδικασίες εγκρισης ΜΠΣ και αξιολόγησης όλων των διαδικασιών του. Ας τεθούν τα απαραίτητα άρθρα στο Νομο που να διασφαλίζουν αξιοκρατία, και μεσα στην αυτοτέλεια των ΑΕΙ να υφιστάμεθα αυστηρό έλεγχο των διαδικασιών απο το ΥΠΕΠΘ που θα αφορούν την συνέχιση ή περάτωση τέτοιων Προγραμμάτων.
Ζητήματα που αφορούν τη σχέση μας με το ΥΠΕΠΘ αλλά και εσωτερικά (και ειναι πολλά) να επιλύονται με πυλη στο διαδυκτυο και επεξεργασία απο ομάδα εργασίας απο το ΠΑ.
Τίποτα δεν θεωρείται 'κεκτημένο' μέσα σε μια δυναμικά εξελισσόμενη μαθησιακή κοινωνία, και τέλος πάντων πολλές νέες διατάξεις στο νεο Νομο εναρμονίζονται με αντίστοιχες των ΑΕΙ της αλλοδαπής γενικά, που αποτελούν το λίκνο της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας στα τελευταια 150 χρόνια. Η πρόοδος και ανάκαμψη και απογείωση στις περισσότερες περιπτώσεις ειναι ζητήματα που εχουν να κανουν με 'εμας' τους ιδιους, την ψυχοσύνθεση μας.
Ο νεοέλληνας ως επι το πλείστον διαπρέπει στην αλλοδαπή, και υφίσταται και αρκετές ενδογενεις εκλάμψειςτο γνωριζουμε όλοι, αλλα ας αποφυγουμε με το πρόσχημα της ιδιαιτερότητας - η οποία υφίσταται αλλα σε άλλους τομεις- το ανέφικτο σε κάποια πράγματα, οτι δεν άλλαζουν οτι δεν πρέπει να αλλάξουν κτλ.
Ας προτείνουμε περισσότερο ποσοστό στους οδηγούς σπουδών μαθηματων ανθρωπιστικών, της πανάρχαιας γλώσσας μας και των πολυσήμαντων συμβόλων της αλφαβήτου μας, ας θεσπίσουμε μαθήματα και δράσεις που συνάδουν με ζητήματα αξιών, ηθους και σεβασμού. Η συγχρονη εκπαίδευση δεν πρέπει να εξασφαλίζει μόνο υλικά οφέλη, παράλληλα πρέπει να βοηθεί τον άνθρωπο να αναπτύσσεται εσωτερικά να καλλιεργεί την αρετή, τον ακέραιο χαρακτήρα, την συνέπεια στο καθήκον, τον σεβασμό σε κάθε έμβια ύπαρξη, την μη βία, το αυξημένο αίσθημα ευθύνης, τη δημιουργία πολιτών με ικανότητα διακρίσεως του πραγματικού-αληθηνού, του φαινομενικού, απο το απατηλό, την ανιδιοτελή προσφορά, εργατικότητα, την ειλικρίνεια, την καλοσύνη την έλλειψη εγωισμού.
Για ενα τετοιο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα ας συζητάμε συνάμα με το όντως βελτιωμένο νεο Νόμο.
Ιωάννης Λυριτζης
Καθηγητης Αρχαιομετριας
Πρόεδρος Τμηματος Μεσογειακων Σπουδων
Διευθυντης Εργαστηρίων Αρχαιομετριας & Πληροφορικής
ΡΟΔΟΣ
Το κείμενο έχει τίτλο "Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ" και ο συντάκτης, κλείνει ως εξής (παραθέτουμε ενδεικτικά το κείμενο):
ο κ. Γιάννης Σπιλανης, στο κείμενό του, κλείνοντας έγραψε:
(...)
Προφανώς χρειάζονται ταυτόχρονα και κινήσεις θεσμικού χαρακτήρα –πολλές περιγράφηκαν προηγούμενα- που νομίζω ότι έχουν μια κοινή συνιστώσα: την αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ και την θεσμική ενίσχυση της εσωτερικής τους λειτουργίας ώστε να ξεκινήσει η σταδιακή αναδιοργάνωση και βελτίωση. Η ύπαρξη αυστηρού και έντονα ρυθμιστικού πλαισίου έχει αποδείξει ότι δεν βοηθάει: ούτε την διαφθορά εμπόδισε, ούτε το αποτέλεσμα βελτίωσε. Χρειάζεται πάνω απ’όλα να αφήσει τα Πανεπιστήμια να λειτουργήσουν ελεύθερα, αντί να τους προσθέτει επιπλέον κανόνες όπως φαίνεται από το Νομοσχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι γραφειοκρατικοί και μη υλοποιήσιμοι, ενώ δεν συμβάλλουν σε τίποτα στην αναβάθμιση των Πανεπιστημίων. Η προσπάθεια επιβολής ενιαίων κανόνων λειτουργίας (πχ. πόσοι φοιτητές θα κάνουν εργαστήριο ή υποχρεωτικό μάθημα) ενώ έχουμε Τμήματα με μεγάλες διαφορές σε ότι αφορά τους φοιτητές που δέχονται και το έμψυχο υλικό καθώς την υλικοτεχνική υποδομή που διαθέτουν, μόνο προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν με αποτέλεσμα να κληθούμε όλοι να παρανομήσουμε. Αυτό που χρειάζεται άμεσα η Πανεπιστημιακή Κοινότητα στο σύνολο της να αναλάβει τις ευθύνες της και να είστε σίγουροι ότι θα το κάνει εφόσον η κοινωνία και η πολιτεία την εμπιστευθεί, λύνοντας της τα χέρια. Μετά αξιολογήστε μας αν τα κάνουμε καλά. Σε αντίθετη περίπτωση να μην περιμένει η κοινωνία μας από ένα πεινασμένο και αλυσοδεμένο πουλί να πετάξει.
Γιάννης ΣΠΙΛΑΝΗΣ
Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Περιβάλλοντος
Καταρχάς θέλω να συγχαρώ τα μέλη της Πανεπιστημικής Κοινότητας (φοιτητές, στην αρχική ιδέα --φαντάζομαι-- αλλά και ακαδημαϊκό προσωπικό και τεχνικούς που τη στήριξαν και τη στηρίζουν). Μακάρι τέτοιες πρωτοβουλίες να συνεισφέρουν στην καλλιέργεια γόνιμου διαλόγου πάνω στα καυτά ζητήματα που απασχολούν την ελληνική -- και όχι μόνο-- Ανώτατη Εκπαίδευση.
Δεν θα ήθελα να προχωρήσω τώρα σε σχολιασμό της ευρύτερης εκπαιδευτικής συγκυρίας, άλλωστε ελπίζω ότι ο Χώρος αυτός θα μου δώσει τη δυνατότητα στο μέλλον να το κάνω.
Δύο μόνο παρατηρήσεις στα γραφόμενα του συναδέλφου κυρίου Χατζόπουλου, ο οποίος, αν και θέτει καίρια ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής στην παρέμβασή του (όπως και οι άλλοι δύο συνάδελφοι, άλλωστε), ξεχνά ότι ο νόμος 1268/82 ήταν, και έμεινε για πολλά χρόνια ένα πρωτοποριακός για την εποχή του και προοδευτικός Νόμος-Πλαίσιο, ο οποίος δεν μπορεί να απαξιώνεται με επιχειρήματα του στυλ "Το δημόσιο Πανεπιστήμιο στην φάση που βρίσκεται έχει εξαντλήσει όλα τα όρια υποβάθμισης και αυτό οφείλεται στο Νόμο πλαίσιο του 82....". Το "....όπως έχει διαμορφωθεί με τις τροποποιήσεις του μέχρι σήμερα" ανταποκρίνεται περισσότερο στην εκπαιδευτική πραγματικότητα που ζούμε καθημερινά, και γι' αυτό έχουμε, πράγματι, όλοι μας μερίδιο ευθύνης. Αλλά το να αποδίδεις σε έναν Νόμο του 1982 (που κατήργησε την καθηγητική έδρα, αύξησε ή/και δημιούργησε όργανα δημοκρατικής συμμετοχής στα πανεπιστήμια, θεσμοθέτησε το ακαδημαικό άσυλο, εισήγαγε επιστημονικά ελέγξιμες διαδικασίες εξέλιξης των ΔΕΠ κλπ...) τη σημερινή "υποβάθμιση" (δεν συμφωνώ με τέτοιες γενικόλογες και εκτός πλαισίου αναφοράς διαπιστώσεις) των ΑΕΙ (και ΤΕΙ, ας μην ξεχνάμε) είναι μια απλοποιητική επιχειρηματολογία και υποκρύπτει βαθιά στερεοτυπικές στάσεις.
Επίσης, θεωρώ ότι απαξιώνουν το ίδιο το λειτούργημα του πανεπιστημιακού φράσεις όπως "'νταβατζήδες' που κάνουν κουμάντο στον δημόσιο πανεπιστημιακό χώρο" και δεν ξέρω που απευθύνονται!
Τέλος δεν συμφωνώ ότι "Η ΠΟΣΔΕΠ είναι ένα σωματείο για τα οικονομικής φύσεως αιτήματα ", και δεν πρέπει άλλωστε! Η ΠΟΣΔΕΠ είναι ένα όργανο που εκπροσωπεί τους ακαδημαϊκούς δασκάλους, άρα --εξ' αντικειμένου άλλωστε-- δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο σε καθαρά μισθολογικά αιτήματα, αλλά να υπερσπίζεται το επιστημονικό κύρος του Ελληνικού Δημοσίου Πανεπιστημίου. Άλλωστε το πλαίσιο των διεκδικήσεων που έχει προτείνει --και το οποίο παραθέτω παρακάτω-- δεν μαρτυρά καμιά "συντεχνιακή" προσέγγιση στα ζητήματα της Τριτοβάθμιας (όχι μόνο Πανεπιστημιακής) Εκπαίδευσης:
1) Δημόσια δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση,
2) Μη αναθεώρηση του 16, που --δεδομένης και της υποχρηματοδότησης της Εκπαίδευσης στη χώρα μας-- ανοίγει τον δρόμο στην παραπέρα αλλοίωση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
3) Αύξηση της χρηματοδότησης για την παιδεία,
4) Κατάργηση του καθεστώτος των εποχικών διδασκόντων,
5) Εξασφάλιση προϋποθέσεων για πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των μελών ΔΕΠ,
6) Ανάπτυξη της φοιτητικής μέριμνας,
7) Ακύρωση της πολιτικής που υποβαθμίζει το πανεπιστήμιο και οδηγεί στην απαξίωσή του, όπως αυτή εκφράζεται και με τους νόμους που προώθησε για ψήφιση το ΥΠΕΠΘ.
Τέλος, επειδή έγινε αναφορά και σε "νταήδες", σε "δράσεις και νοοτροπίες" που διαιωνίζουν "...απαξιωτικές διαδικασίες οτι με τη 'φυγοπονία', το 'μέσον', τον 'συνδικαλισμό', τα 'αλλησβερίσια', θα πάρουν το περιβόητο πτυχίο/μεταπτυχιακο/διδακτορικο" (sic), θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι το Ελληνικό Κράτος (στο οποίο, παρόλη την εναλλαγή κυβερνήσεων, υπάρχει "συνέχεια"!) ήταν αυτό που τα δημιούργησε όλα αυτά με τις αμέτρητες νομοθετικές παρεμβάσεις του στυλ "ράβε - ξήλωνε" και της λογικής του "διαίρει και βασίλευε".
Επειδή εννοείται εδώ (και απορώ γιατί δεν λέγεται ανοικτά!) το φοιτητικό σώμα, η νομοθεσία του ΥΠΕΠΘ (βλ. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ) δεν ήταν αυτή που είχε δώσει ισόποση συμμετοχή με τα μέλη ΔΕΠ στους φοιτητές για τις πρυτανικές εκλογές (βλ. Ν. 1268/82), κάτι που αργότερα "έπεσε" στο 80% των ΔΕΠ, και το οποίο δεν "τόλμησε" να αγγίξει ούτε και το πρόσφατο (κατ' επίφασιν) "Πλαίσιο Νόμου" της κυρίας Γιαννάκου; ΄
Γιατί κατηγορούμε συλλήβδην όλη την Ακαδημαϊκή Κοινότητα (αλήθεια, ποια είναι;) για νοοτροπίες και πρακτικές που διατρέχουν όλην την ελληνική κοινωνία στην ιστορική της διαδρομή, και που αποτυπώνονται ξεκάθαρα στις πρωτοβουλίες του σημαντικότερου θεσμικού μορφώματος που εγκολπώνει όλες τις αντιφάσεις της (βλ. τον άκρατο συγκεντρωτισμό της "κρατικής μηχανής");
Ευχαριστώ για την ευκαιρία να εμπλακώ στην κουβέντα, και ... αναμένω συνέχεια.
Δ. Γουβιάς
Κοινωνιολόγος
Λέκτορας Εκπαιδευτικής Πολιτικής
ΤΕΠΑΕΣ,
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Παραθέτουμε μια απαντητική επιστολή την οποία λάβαμε μέσω Emai από τον κ. Ιωάννη Λιριτζή, Καθηγητή Αρχαιομετρίας, Πρόεδρο Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών, Διευθυντή των Εργαστηρίων Αρχαιομετρίας και Πληροφορικής από τη Ρόδο.
Θα παρακαλούσαμε ωστόσο τους ενδιαφερόμενους να προσπαθήσουν να κάνουν εγγραφή στον ιστότοπο (το μόνο που χρειάζεται είναι ένα έγκυρο Email, ώστε να χρησιμοποιείται απο το σύστημα αυτόματα, στην πρίπτωση αποστολής του κωδικού σας, είτε για την ενημέρωσή σας αυτόματα σε περίπτωση που έχει υπάρξει απάντηση σε μια συζήτηση που συμμετέχετε, συν του ότι μπορείτε να γράφετε και άρθρα κ.λ.π.). Δεν υπάρχει καμιά άλλη επιβάρυνση για εσάς!
Τα παραπάνω είναι ώστε να μπορείτε κι εσείς να συμμετέχετε άμεσα, αλλά και για να διευκολυνθεί η προσπάθειά μας, μιας και η αναδημοσίευση-πέρασμα στον ιστότοπο ενός κειμένου ζητά επιπλέον φόρτο από εμάς, και πληρη διαθεσιμότητά μας ανα πάσα στιγμή! Στην άλλη περίπτωση, το κάθε εγγεγραμένο μέλος/χρήστης συμμετέχει άμεσα!
Το κείμενο υπάρχει διαθέσιμο προσωρινά στο http://my.aegean.gr/FTP/temp/SYZHTHSH_EPI_TOY_NEOY_NOMOY.doc (φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε ένα ανάλογο χώρο συμπληρωματικού υλικού μέσω FTP, αλλά προς το παρόν υπάρχουν μερικές δυσλειτουργίες με την συγκεκριμένη υπηρεσία)
Συγκεκριμένα, ο κ. Ιωάννης Λιριτζής, στην επιστολή του έγραψε:Αγαπητά μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του Πανεπιστημίου Αιγαίου,
Καταρχήν συγχαίρω την πρωτοβουλία του myAegean! Εύγε!
Παρατηρώ με ενδιαφέρον την έστω ‘διστακτική’ συνεισφορά απόψεων για το Προ-σχέδιο του Νέου Θεσμικού Πλαισίου για τη δομή & λειτουργία των ΑΕΙ.
Με επίκεντρο την επιχειρηματολογία μας, φυσικά, στις συγκεκριμένες προτάσεις του Προ-σχεδίου που έδωσε το ΥΠΕΠΘ για αλλαγές, ας εστιασθούμε σ’ αυτές και μόνο σ’ αυτές. Αφού οι απόψεις επί των ‘κατά’ που υφίσταντο στον Ν.1268/82, ή το ‘πολιτικό’ βάθος (και σε βάθος χρόνου) άρθρων του, είναι βέβαιο ότι – κατά την γνώμη μου- θα σκοντάψουν σε σχετικότητες αντιλήψεων μάλλον ‘στατικής’ και ‘εφήμερης’ φύσης που απομακρύνουν από τον καθαρό ακαδημαϊκό διάλογο επί του προκειμένου.
Οσοι έχουν την σεβαστή εμπειρία, πέραν οποιοδήποτε ‘κομματικών’ γραμμών (και η παν/μιακη κοινότητα από το χαρακτήρα της, απέχει (?) αυτών των ‘κατευθύνσεων’, η αποστολή της σαφέστατα περιγράφεται στο άρθρο 1 του νέου Προ-Σχεδίου Νόμου), αυτοί προσφέρουν σίγουρα ιδιαίτερη άποψη για τα καίρια άρθρα που έχουν ανάγκη αλλαγών και τα οποία λελογισμένα προτείνει το προ-σχέδιο (όλες οι απόψεις σεβαστές αλλά ορισμένες με συγκριτική βάση και ιστορική πραγματικότητα συζητούνται περισσότερο!). Γι’ αυτό απόψεις θεωρητικές, κομματικά εξαρτημένες, με έλλειψη εμπειρίας διοικητικής κυρίως, συνοδευμένη από μη-στέρεο υπόβαθρο υψηλών επιδόσεων σε διεθνώς αναγνωρισμένη κλίμακα (αλλά και το αντίθετο αρκεί να προκύπτει από την ατομική συνεισφορά) είναι βέβαιο ότι αιωρείται εις την σφαίρα της φαντασίας. Ενώ υιοθέτηση οποιοδήποτε τέτοιων απόψεων, εμφυλλοχωρούν σε ρομαντικές διαδικασίες, μη- πραγματοποιήσιμες, εκτός μέτρου, όπου η αναμενόμενη (και κατανοητή) άγνοια εκ μέρους οποιουδήποτε μέλους της κοινότητας, βασισμένη στα ‘κεκτημένα’ και την ψυχοσύνθεση του συμπατριώτη μας, δυναμιτίζει όμως το όλο πανεπιστημιακό σύστημα με αποτέλεσμα την εισαγωγή και παγίωση (κεκτημένο κι αυτό?) ενός άλλου βαθμού ελευθερίας. Την πέραν των ορίων του μέτρου.
Προς τούτο, μόνο με καλοπροαίρετη προσέγγιση και διαπνεόμενοι με τις βασικές αρχές (και αρετές) της προηγούμενης επιστολής μου, είναι δυνατή η με μέτρο εξέταση του ‘πριν’ και του ‘νέου’.
Κατ’ αρχή, μια αναλυτικότερη και κυρίως καλοπροαίρετη παρατήρηση, επί του Προ-σχεδίου αναδεικνύει συχνά – ορθά νομίζω- την διευκρίνηση/ συμπλήρωση καθορισμένων άρθρων του Ν’82. Βασίζεται δηλ. στο πρόπλασμα του προηγούμενου νόμου. Αυτό θυμίζει το: ‘…δεν ήρθα να καταλύσω αλλά να συμπληρώσω το νόμο….’).
[Σε ότι αφορά στις περιβόητες εκφράσεις και τα ‘αλλησβερίσια’ , κι οτι ήταν το ελληνικό κράτος που τα υπέθαλπτε (άποψη προηγούμενου συναδέλφου, μεταφέρω ακριβώς το γραφόμενο «θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι το Ελληνικό Κράτος (στο οποίο, παρόλη την εναλλαγή κυβερνήσεων, υπάρχει "συνέχεια"!) ήταν αυτό που τα δημιούργησε όλα αυτά με τις αμέτρητες νομοθετικές παρεμβάσεις του στυλ "ράβε - ξήλωνε" και της λογικής του "διαίρει και βασίλευε", τότε ένας λόγος παραπάνω, σαφέστατα, ότι υφίσταται ανάγκη να διορθωθεί αυτή η κρατούσα νοοτροπία που έγινε ‘κεκτημένο’- στους φοιτητές, στα μέλη ΔΕΠ / ΕΙΔΙΠ / ΕΤΕΠ (σε συμμετοχή στα όργανα αποφάσεων και ανάλογη νομοθετική ρύθμιση για χρηστή διοίκηση και προαγωγή της γνώσης). Και πέραν αυτού, όμως, αυτό το ελληνικό κράτος, και με το νόμο του ‘82 έδινε μια ελευθερία σε αρκετά ζητήματα την οποία καταχραστήκαμε. Αρα, είμαστε Ημείς συνένοχοι, ακόμη και στον νόμο αυτόν (πόσοι νόμοι άρα υπάρχουν για την ελληνική κοινωνία οι οποίοι είναι ανενεργοί ή καταστρατηγούνται?). Επαναφέρω, δηλ. το οποιοδήποτε ‘φταίξιμο’, και εις Ημάς. Σε κάθε σκέψη-αναφορά μας ας μην το παραλείπουμε. Ενδοσκοπώντας και παρατηρώντας τον συνάδελφό μας και τον φοιτητή μας, στο Τμήμα, τη Σχολή το ΑΕΙ μας, εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα πριν διαμορφώσουμε γνώμη από παρόρμηση.
Είναι οφθαλμοφανές ότι και ο Νόμος του ’82 (άξιος κυρίως για τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του) θέλει από την φύση του αναθεώρηση, αλλά και ημείς να εξασκήσουμε ετι περισσότερο το αξιοκρατικό σύστημα σε όλες τις μαθησιακές διαδικασίες (στην τάξη, στις Πρακτικές ασκήσεις, στις διεθνείς συνεργασίες, στις επιλογές μας για το άριστον του επιπέδου ήθους, γνώσης και συμπεριφορών των πτυχιούχων μας και στην πρωτοποριακή έρευνα), αφού εκ προοιμίου σεβαστούμε περισσότερο την φύση (και), τον εαυτό μας.
Στα ελληνικά ΑΕΙ δεν ταιριάζει ο όρος ‘θεσμικό μόρφωμα’ (sic!) (έκφραση προηγούμενου αγαπητού συνάδελφου), αλλά περιτράνως αντίθετα, το «ουδείς αγεωμέτρητος εισήτω’, δηλ. Ναός που καλλιεργείται η σκέψη, όπου η Τάξη αναδύεται από το Χάος, όχι η αέναη περιδίνηση στο χάος! Ας καλλιεργήσουμε, λοιπόν, με τα όποια εργαλεία, τεχνικά, υλικοτεχνικά, κτλ, διαθέτουμε στους χώρους των ΑΕΙ, το «διπλούν ορώσιν οι μαθώντες γράμματα». Και ας επιμένουμε στο καλλίτερο, που πάντοτε υπάρχει, με επιχειρήματα βασισμένα στον Ορθό Λόγο, παρά στον καταλυτικό αντί-λογο και κατάχρηση της ελευθερίας].
Ακολουθούν μερικές πρώτες σκέψεις σε ορισμένα άρθρα του Προ-Σχεδίου ίσως δώσουν αφορμή επί τούτων όπως ακουστούν ενδιαφέρουσες θέσεις που μπορεί να συμβάλλουν στο τελικό κείμενο.
1) Αρθρο 13. Διάρκεια σπουδών. Θεωρώ ότι οι παρ. 3 α και 3 β δίνουν πολλές επαναληπτικές εξετάσεις σε υποχρεωτικό μάθημα.
2) Αρθρο 13. Διάρκεια σπουδών. Το +50% και κατ’ έξαίρεση + παράταση 2 εξάμηνα, το θεωρώ υπερβολικό. Η να αναλυθούν οι λόγοι για κατ’ εξαίρεση (π.χ. υγεία, οικογενειακή καταστροφή?). Η τουλάχιστον στα κατ’ εξαίρεση να αναστέλλεται η φοιτητική ιδιότητα τουλάχιστον σε ζητήματα συμμετοχής σε αποφάσεις (αφού δεν υφίσταται παρουσία ώστε να διαμορφωθεί άποψη).
3) Αρθρο 4, Αυτοδιοίκηση (αυτοτέλεια). Λαμβάνοντας υπόψη την σημερινή κατάσταση θεωρώ πρόωρη την απόλυτη αυτοτέλεια σε όλους τους τομείς. Οι ‘συμμαχίες’ εντός των ΑΕΙ που σχηματίζονται αναπόφευκτα ιδίως κατά την διαδικασία των Εκλογών (Προεδρικών, Κοσμητόρων, Πρυτανικών) δυνατόν να μεροληπτούν σε οικονομικής φύσης θέματα, ενίσχυσης ορισμένων ατόμων, τμημάτων, ομάδων εργασίας, η σε κατανομή προσωπικού, ή και σε προτεραιότητες εθνικής σημασίας. Ούτε από την άλλη πλευρά η κάθε ηγεσία του ΥΠΕΠΘ φυσικά εγγυάται το καλλίτερο. Αρα, σε πρώτη φάση το προσχεδιο ως έχει δίνει την ευκαιρία να αναδειχθούν οι δυνατότητες στην πορεία.
4) Το Αρθρο 7 να γίνει πιο σαφές τι εκπίπτει ολικά και τι μερικά από δωρεές σε ΑΕΙ. Είναι κομβικό σημείο για περαιτέρω ενίσχυση της ερευνητικής και εκπαιδευτικής δραστηριότητας στα ΑΕΙ.
Περαιώνοντας μερικά σκιρτήματα πρώτων σκέψεων, ελπίζω, όπως στη συνέχεια……ενσκήψουμε στα επί μέρους άρθρα του Προ-σχεδίου σε ζητήματα βελτιώσεων. Θάταν χρήσιμο να παρατίθεται για κάθε άρθρο η ανάλογη ισχύουσα νομοθεσία σε αναπτυγμένες Χώρες.
Καλό & Δροσερό Καλοκαίρι,
Ιωάννης Λυριτζής
Καθηγητής Αρχαιομετρίας
Πρόεδρος Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών
Διευθυντής των Εργαστηρίων Αρχαιομετρίας και Πληροφορικής
ΡΟΔΟΣ
Ας είμαστε ξεκάθαροι με τη γλώσσα μας.
Ο 1268 ήταν ένας «Νόμος Πλαίσιο».
Με όλα τα προβλήματά του, υπήρξε ένας νόμος που έθεσε ένα νέο (επαναστατικό για τη χώρα εκείνη την περίοδο) πλαίσιο στην τριτοβάθμια. Στη συνέχεια δέχτηκε τροποποιήσεις για να μπορέσει να «επιβιώσει» (δεν είμαι σίγουρος αν προσπαθούσε να επιβιώσει ο νόμος ή κάποια συμφέροντα).
Ας μην ονομάζουμε όμως «Νόμο Πλαίσιο» μερικές ακόμα τροποποιήσεις (οι πιο πολλές ασήμαντες!!!)
Όποιος έχει τα "κότσια" (πιστεύω ότι τα μεγάλα κόμματα δεν τα έχουν) ας κατεβάσει ένα νέο και επαναστατικό για σήμερα Νόμο Πλαίσιο. Δυστυχώς για την Ελληνική εκπαίδευση, δεν το βλέπω να γίνεται τα επόμενα χρόνια.
Γνώμες κατ’ άρθρο:
-ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ, Αποστολή των Α.Ε.Ι., Διάρθρωση των Α.Ε.Ι.
Το γνωστό πρόβλημα κάθε Ελληνικού νόμου. Μια τέλεια και ιδανική κοινωνία, τέλεια και ιδανικά πλασμένη!!! Ας ελπίσουμε για το 1/10 αυτών που αναφέρει και θα είμαστε και ευτυχισμένοι!!!
-Εσωτερικοί Κανονισμοί λειτουργίας των Α.Ε.Ι.
Για να δούμε, ποια πανεπιστήμια δεν έχουν?
-Τετραετές ακαδημαϊκό-αναπτυξιακό πρόγραμμα
Και δεν κάνουμε άλλη μια άσκηση επί χάρτου !!! Τόσα και τόσα έχουμε κάνει... Χαίρομαι όμως που ο προγραμματισμός μας θα είναι αντίστοιχος του μακροχρόνιου προγραμματισμού του Ελληνικού κράτους και του ΥπΕΠΘ!!!
Επίσης χαίρομαι που τα «ιδιωτικά» Πανεπιστήμια που θα ανοίξουν θα έχουν επίσης τετραετή προγραμματισμό. Να δείτε που θα πρωτοτυπήσουμε και εκεί... δεν θα μπορούν να προσλάβουν άμεσα τους ανθρώπους που θέλουν, Θα πρέπει να περιμένουν τον προγραμματισμό!!!
-Εκτελεστικός διευθυντής οικονομικών και διοικητικών υποθέσεων
Άνεργους αντιπρυτάνεις βλέπω!!! Στο πλαίσιο της συνταγματικά θεσπισμένης αυτονομίας μας θα μας φορά «φέσι» το ΥπΕΠΘ άλλον ένα σωτήρα. Ο οποίος επειδή θα σέβεται τον εαυτό του, με χαρά θα δεχτεί να τρέξει τα οικονομικά και διοικητικά σε έναν τέτοιο θεσμικό παράδεισο σαν την Ελλάδα!!!
Προτείνω ο αντιπρύτανης οικονομικών υποθέσεων κλπ να παραιτηθεί και να προσληφθεί ως ένας/μία από τους προβλεπόμενους γραμματείς του. Τόσο οικονομικά όσο και θεσμικά θα είναι πολύ καλύτερα από σήμερα!!!
-Ρυθμίσεις οικονομικού περιεχομένου
Δεν θέλουμε άλλη σαφήνεια... Καταλαβαίνουμε όλοι τι σημαίνει «εν όλω ή εν μέρει». Επίσης δεν θέλουμε άλλες δεσμεύσεις για έγκαιρη και επαρκή χρηματοδότηση!!!
- ΕΚΛΟΓΗ ΑΡΧΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ - ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ -
ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ Α.Ε.Ι.
Θα αντέξουμε τις καινοτομίες???
(Ο τρόπος σύστασης των σωμάτων εκλεκτόρων θετικό... Πως τους ξέφυγε και μάλωσαν και με τη νεολαία τους??)
-Υπηρεσίες υποστήριξης φοιτητών - Σύμβουλοι σπουδών
Να και κάτι που αφήνουν να το ρυθμίσουμε με τον εσωτερικό κανονισμό μας. Τελικά ο νομοθέτης είναι γενναιόδωρος!!!
Όποιος δεν έχει κάνει μέχρι τώρα Σύμβουλος Σπουδών ας μην ανησυχεί... Λούφα είναι!!!
-Ανταποδοτικές υποτροφίες - Εκπαιδευτικά δάνεια
Επιτέλους, θα ησυχάσουν οι φτωχοί φοιτητές... Με το διπλασιασμένο Τακτικό προϋπολογισμό, δεν θα ξέρουν τι να κάνουν τα λεφτά της υποτροφίας τους!!!
Τουλάχιστον, (μάλλον) φαίνεται ότι τις σχετικές αποφάσεις θα παίρνουν τα Πανεπιστήμια και δεν θα αναμένεται ΠΔ από τον ΥπΕΠΘ (βλέπε εκκρεμή ΠΔ...)
-Διάρκεια σπουδών - Τριμελείς εξεταστικές επιτροπές
Που μέσα στο κείμενο λέγεται «Ανώτατη διάρκεια φοίτησης»
Ας μη κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας... Μιλάμε για μείωση του χρόνου ενεργούς εγγραφής (αρκεί να θυμάται ο αιώνιος να κάνει διακοπή)
Τώρα που δεν υπάρχουν περιορισμοί, τι κάνετε όταν έρχεται ο φοιτητής και λέει... το τελευταίο μάθημά μου είναι για πτυχίο... περάστε με pls... για να συμπεράνουμε τι θα κάνετε όταν θα έρχεται και θα λέει... τελευταίο μάθημά μου είναι... δεν με λυπάστε να πάνε στο βρόντο όλα τα λεφτά και όλη η προσπάθεια που έχω κάνει όλα αυτά τα 6/7 χρόνια? Για να παρηγορηθούμε, ξέρω έναν (μόνο) που δεν θα τον λυπηθεί.
Αν θέλει κανείς να κάνει κάτι σε αυτή την κατεύθυνση, πρέπει να το κάνει στην αρχή (1ο, 2ο έτος)... μετά είναι αργά.
-Δωρεάν διανομή συγγραμμάτων - Βιβλιοθήκες
Με αυτές τις βιβλιοθήκες έχουμε πρόβλημα!!! Δεν χωράμε να μπούμε από τα πολλά βιβλία και περιοδικά που έχουμε. Τουλάχιστον μας έκοψαν κάποιες ηλεκτρονικές συνδρομές σε ε-περιοδικά και ησυχάσαμε λιγάκι.
Για τη λίστα βιβλίων... ουδέν σχόλιο... θα μπει και αυτή στο τετραετές!!!
- Διάρκεια εξαμήνων και εξεταστικών περιόδων-Επιλεγόμενα μαθήματα, Διοργάνωση σπουδών σε ξένη γλώσσα
Μόνο θετικά λόγια έχω...Εκτός των άλλων θα κλείνουμε επιτέλους 13 εβδομάδες διδασκαλίας... Έτσι και πέφτουν επίσημες αργίες, ασθένειες εκλογές κλπ να χάνεται το εξάμηνο χωρίς δεύτερη κουβέντα. Και προσοχή, οι 12,5 ώρες δεν είναι 13!!! Να χαθεί το μάθημα!!! Ξεκαθαρίσθηκε επιτέλους και το τι σημαίνει αυτό το περίφημο «χάθηκε το εξάμηνο!!!»
-ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΩΝ Α.Ε.Ι.
Θα αποφύγω να σχολιάσω επειδή με αφορά και άμεσα...
Δεν αντέχω όμως να μη θαυμάσω τη διαστροφή του νομοθέτη στον «αποτελεσματικό» τρόπο που διευθετεί το θέμα του δοκιμαστικού μαθήματος,
-Ίδρυση νέων Σχολών ή Τμημάτων
Για τα δύο νέα ΤΕΙ που ενέκρινε τώρα τελευταία το ΥπΕΠΘ προφανώς φταίνε οι μελέτες τους!!!
Κωδικοποίηση νομοθεσίας Α.Ε.Ι.
Δεν το πιστεύω!!! Θα κοπεί αυτή η γλυκιά διαδικασία του ψαξίματος στο χάος!!!Θα στεναχωρηθώ πολύ αν μαζευτούν όλα σε ένα χώρο... Τουλάχιστον γλιτώσαμε τα χειρότερα... Κινδυνεύαμε να μαζευτούν όλα σε ένα νόμο.
Τέλος, δεν αντέχω να εκφράσω τη βαθύτατη συγκίνησή μου για την απεριόριστη βοήθα που μας παρέχεται από το πλαίσιο του «Νόμου Πλαισίου» για να κάνουμε έρευνα!!!
Με συγχωρείτε που σας κούρασα, αλλά θα περάσετε ακόμα πιο όμορφα αν διαβάσετε τον ίδιο το νόμο.
ο κ.Σωτήρης Χτούρης στην πρότασή του συγκεκριμένα έγραψε:Αγαπητοί Φίλοι και Συνάδελφοι,
Θεωρώ ότι κάθε προσπάθεια διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών μπορεί να προσφέρει, ακόμα κι όταν τα ‘μέτωπα’ είναι σταθερά και τα πρόσωπα και οι φορείς αγκιστρωμένοι στις θέσεις τους. Θα προσπαθήσω εδώ να κωδικοποιήσω μια σειρά ιδέες και θέσεις που συμπυκνώνουν την πολυετή μου εμπειρία σε ελληνικά ΑΕΙ, χωρίς να ισχυρίζομαι, βέβαια, ότι στοιχειοθετούν πλήρεις και συνολικές προτάσεις για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της Τριτοβάθμιας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης. Ελπίζω έτσι να συμβάλω στον ουσιαστικό διάλογο για τα προβλήματα που πραγματικά υπονομεύουν το κύρος του δημόσιου Πανεπιστημίου στην Ελλάδα σήμερα. Τα σχόλια που παρουσιάζονται σε αυτό το κείμενο πάνω στο Προσχέδιο Πρότασης του ΥΠΕΠΘ, αναφέρονται στο κείμενο που είναι δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου και αποτελούν προσωπικές μου απόψεις και θέσεις.
Ένα πρώτο θέμα είναι ότι η ύπαρξη ή μη «ιδιωτικής» ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς και οι αντιδράσεις σε αυτήν, έχουν μονοπωλήσει ατυχώς μέχρι σήμερα την όλη συζήτηση, ενώ άλλα επείγοντα προβλήματα, σχετικά με την εξασφάλιση της ποιότητας της εκπαίδευσης, την καλή λειτουργία των ΑΕΙ και τη συμμετοχή των φοιτητών σε αυτήν, έχουν περάσει στο περιθώριο.
Ένα δεύτερο σημαντικό θέμα είναι ότι η ελληνική κοινωνία, όπως εκφράζεται μέσα από την πολιτική, τους εκπαιδευτικούς, αλλά και από τους νυν και μελλοντικούς φοιτητές, δεν έχει αποφασίσει κατά πόσο είναι αναγκαία μια νέα φυσιογνωμία της ανώτατης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (α.π.ε.).
Επειδή η προτεινόμενη μεταρρύθμιση έχει μετατραπεί τελικά σε πεδίο ανταγωνισμών μεταξύ ομάδων και συμφερόντων, πιστεύω ότι θα βοηθούσε τη συζήτηση ένας προβληματισμός, καθώς και η κατάλληλη γνώση, για το ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες και το ενδιαφέρον που οδηγούν τους πολίτες στα ΑΕΙ.
Σε μια πρώτη υπόθεση εργασίας μπορούμε να κατατάξουμε τους ‘χρήστες’ της ανώτατης εκπαίδευσης σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες:
Α) Τα άτομα και τις ομάδες που συνδέουν την α.π.ε. με τα επαγγελματικά δικαιώματα και την υπάρχουσα δομή της αγοράς εργασίας.
Β) Τα άτομα που βλέπουν στην α.π.ε. μια μακροχρόνια επιστημονική διαδρομή, με απώτερο στόχο τη σύνδεσή της με ένα επάγγελμα.
Γ) Τα άτομα που ταυτίζουν την α.π.ε. με μια διαδρομή που συμβάλλει στην απόκτηση μιας γενικής παιδείας, πολιτισμικής καλλιέργειας, καθώς και στην εξασφάλιση του απαιτούμενου κοινωνικού κύρους.
Ανάμεσα στις τρεις αυτές διαδρομές εμφανίζονται συχνά γεφυρώσεις που πραγματοποιούνται σε διάφορες στιγμές του κύκλου επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής του ατόμου. Παρόλα αυτά, οι τρεις αυτές καταστάσεις και διαδρομές πρέπει να είναι, κατά την άποψή μου, απόλυτα διακριτές και αναγνωρίσιμες, τουλάχιστον στα Προπτυχιακά Τμήματα των ΑΕΙ, όσον αφορά τη δομή του Προγράμματος Σπουδών, την ύπαρξη προεδρικών διαταγμάτων που διευκρινίζουν τα επαγγελματικά δικαιώματα και, τέλος, τη σχέση με επαγγελματικές ενώσεις και ευρύτερες ‘συντεχνίες’.
Το κράτος, ως ο σημαντικότερος εργοδότης στην Ελλάδα σήμερα, επηρεάζει καθοριστικά τις επιλογές των ενδιαφερομένων, μιας και προσφέρει τις περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας (σχετικά υψηλές αμοιβές, μονιμότητα, εξασφαλισμένα εργασιακά δικαιώματα κ.α). Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις η επιλογή των σπουδών συνδέεται άμεσα με την προσδοκία μιας θέσης εργασίας στο δημόσιο τομέα (στρατιωτικές σχολές, σχολές αστυνομίας). Παρόλα αυτά, το κράτος είναι ένας εργοδότης χωρίς διαμορφωμένες απόψεις για το είδος και την ποιότητα της εργασίας που ζητά και με αυτό τον τρόπο δεν είναι σε θέση να επηρεάσει άμεσα και αποτελεσματικά τη φυσιογνωμία της ανώτατης εκπαίδευσης. Η προσέγγιση αυτών των δύο πλευρών γίνεται κυρίως μέσα από την εμπειρική δοκιμασία και την πρωτοβουλία διάφορων ενδιαφερομένων, οδηγώντας συχνά σε τραγελαφικά προγράμματα σπουδών, σε Πανεπιστημιακά Τμήματα χωρίς επιστημονική ταυτότητα, αλλά και χωρίς τελικά εξασφαλισμένα επαγγελματικά δικαιώματα.
Αποτέλεσμα αυτής της πολύπλοκης κατάστασης είναι και η δυσκολία διαμόρφωσης θέσεων για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Όλοι ευαγγελιζόμαστε το γενικό καλό της Ανώτατης Εκπαίδευσης (Υπουργείο Παιδείας, ΔΕΠ, οι φοιτητές των διαφόρων παρατάξεων, η ΠΟΣΔΕΠ), και τη συνδέουμε με την ανεξαρτησία της επιστήμης, το Δημόσιο Πανεπιστήμιο, την αξιολόγηση και τη βελτίωση των Προγραμμάτων Σπουδών κ.α. Στην πραγματικότητα, παρουσιάζουμε ένα μέρος αυτής της αλήθειας, ενώ στηρίζουμε και υπερασπιζόμαστε συγκεκριμένα και μεμονωμένα συμφέροντά μας.
Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να σκεφτούμε μια πρόταση μεταρρύθμισης που θα λαμβάνει υπόψη την ιστορία και τις δομές των διαφόρων συμφερόντων μέσα στα ΑΕΙ, αλλά ταυτόχρονα θα επιτρέπει τον δρόμο προς μια γενναία μεταρρύθμιση, που θα έχει μια μακροχρόνια επίδραση στα ΑΕΙ. Μια αποσπασματική και διστακτική νομική βελτίωση του Νόμου Πλαισίου πιθανά να λειτουργήσει αρνητικά για μια τέτοια εξέλιξη. Γι’ αυτό η πρόταση των συναδέλφων που υπογράφουν την Διακήρυξη των Πανεπιστημιακών και ζητούν την συνέχιση του διαλόγου στη βάση των προτάσεων της Επιτροπής Πρυτάνεων και των προτάσεων του Υπουργείου Παιδείας θα πρέπει να εξετάσει κι αυτό το ενδεχόμενο.
Σε μια πρώτη προσπάθεια αναζήτησης λύσης θα έπρεπε ίσως να ξεκινήσουμε το διάλογο από τη δυνατότητα που μας προσφέρει η διαμόρφωση ενιαίων Προγραμμάτων Σπουδών και Εξειδίκευσης στα πλαίσια των Πανεπιστημιακών Σχολών. Σε αυτή την περίπτωση φαίνεται να υπάρχει μια δυνατότητα συνδυασμού των διαφορετικών ‘εκπαιδευτικών διαδρομών’ των εκπαιδευόμενων, όπως επίσης και συγκερασμού των συμπληρωματικών /ανταγωνιστικών συμφερόντων που δρουν μέσα στα ΑΕΙ.
Στα πλαίσια αυτού του διαλόγου θα ήθελα να αναφέρω ορισμένα πιο συγκεκριμένα θέματα που θεωρώ ότι αξίζουν να συζητηθούν:
Α/ Μέλη Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού - Εκλογή και Εξέλιξη μελών ΔΕΠ.
Τα Πανεπιστήμια και τα ΑΤΕΙ έχουν μετατραπεί σε μία αρένα ανταγωνισμών, κυρίως λόγω των προβλημάτων που δημιουργεί ένας απηρχαιωμένος και δυσλειτουργικός Νόμος Πλαίσιο. Άπειρες ώρες χάνονται από το επιστημονικό και διδακτικό έργο, οι δεσμοί και η συνεργασία μεταξύ συναδέλφων υφίστανται διαρκή επιβάρυνση, ενώ οι ‘έξυπνοι’ πάντα τα καταφέρνουν να περάσουν από το δίχτυ της αξιολόγησης και του ελέγχου. Είναι αδύνατο να αξιολογήσεις σωστά και να βελτιώσεις το επίπεδο του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού με το σημερινό σύστημα εκλογής και εξέλιξης των μελών ΔΕΠ. Από την άλλη μεριά, η οργάνωση των εκλεκτορικών εντός των Τμημάτων διατηρεί όλα τα αρνητικά στοιχεία της εξάρτησης και του αυταρχισμού, ιδιαίτερα εκεί που υπάρχουν ισχυρές συντεχνίες και ομάδες ακαδημαϊκών που επιβάλλουν με κάθε τρόπο τα συμφέροντά τους.
1. Εκλεκτορικά
Τα άρθρα 22 και 23 της πρόταση του ΥΠΕΠΘ, αποτελούν μόνο μια περιορισμένη πρόταση βελτίωσης της λειτουργίας των εκλεκτορικών σωμάτων και της συνολικής διαδικασίας εκλογής των μελών ΔΕΠ. Σε σχέση με αυτά τα σημεία είναι απαραίτητη μια ριζική αλλαγή που θα βοηθήσει στην εξάλειψη των δυσλειτουργιών των ΑΕΙ.
Πρόταση:
1.1 Τα εκλεκτορικά σώματα, ειδικότερα για τις ανώτερες βαθμίδες, θα πρέπει να συγκροτούνται από έναν εθνικό κατάλογο εκλεκτόρων, μετά από κλήρωση.
Ο κατάλογος θα πρέπει να είναι ενημερωμένος και ταξινομημένος σύμφωνα με επιστημονικές περιοχές/ πεδία (όχι ΦΕΚ), έτσι ώστε να διευκολύνεται η επιλογή των εκλεκτόρων και να εντάσσεται επίσης ικανοποιητικός αριθμός ΔΕΠ σε κάθε επιστημονική περιοχή (πεδίο).
1.2. Ο έλεγχος νομιμότητας να γίνεται από Ειδική Επιτροπή που θα αποτελείται από Καθηγητές ΑΕΙ, εξειδικευμένα στελέχη του Υπουργείου Παιδείας και Δικαστή ειδικευμένο σε θέματα ΑΕΙ.
1.3. Η εκλογή όλων των μελών ΔΕΠ να δημοσιεύεται σε ειδικό τεύχος στο οποίο θα αναφέρεται το ΦΕΚ, τα πρακτικά της εκλογής, το εκλεκτορικό σώμα και σύντομο βιογραφικό του υποψηφίου. Η δημοσίευση θα γίνεται με τη φροντίδα και με έξοδα των Πανεπιστημίων και θα διατίθεται σε κάθε ενδιαφερόμενο. Θα αποτελεί επίσης ένα μέσο παρουσίασης του προφίλ των Τμημάτων και των Σχολών των Ελληνικών ΑΕΙ.
1.4. Η εκλογή μέλους ΔΕΠ θα επιτρέπει την ανάδειξη επιλαχόντων, έτσι ώστε ή μη ανάληψη καθηκόντων, ή η εγκατάλειψη μια θέσης μετά από διάστημα δύο ετών, να επιτρέπει την άμεση κάλυψή της από πιθανά ισάξιο επιστήμονα, εφόσον έχουν υπάρξει επιλαχόντες κατά τη διαδικασία εκλογής.
2. Βαθμίδες μελών ΔΕΠ
Πρόταση:
2.1 Πρώτη Βαθμίδα: Λέκτορας ή Καθηγητής Βοηθός
Πρώτη εισαγωγική βαθμίδα είναι η θέση του Λέκτορα, με θητεία από 3-8 έτη. Στη βαθμίδα θα επιλέγονται νέοι επιστήμονες, με θητεία απευθείας από τις Σχολές και τα Τμήματα των Πανεπιστημίων. Η θέση αυτή θα είναι μια βελτιωμένη μετεξέλιξη της θέσης 407/80 και θα επιτρέπει την αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Θα υποστηριχθεί έτσι η πλήρης κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των ΑΕΙ. Στη θέση αυτή θα επιλέγονται επιστήμονες σύμφωνα με το επιστημονικό τους έργο, την ερευνητική τους εμπειρία, αλλά και τη διδακτική τους ικανότητα.
Η εκλογή σε αυτήν τη θέση θα δίνει το δικαίωμα για μια ετήσια ερευνητική άδεια, μετά από τρία έτη υπηρεσίας, μέσω της οποίας, οι ενδιαφερόμενοι θα προετοιμάζονται για τη διεκδίκηση μια θέσης Αναπληρωτή Καθηγητή.
Η εκλογή σε αυτήν τη θέση θα αποτελεί κριτήριο εισόδου στη Μέση Εκπαίδευση και άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου.
2.2. Θέσεις Καθηγητή (ΔΕΠ)
• Η θέση και το τίτλος του Πανεπιστημιακού Καθηγητή θα πρέπει να είναι ουσιαστικά μία και ενιαία, με μία μόνο εσωτερική διαφοροποίηση, αυτή του Καθηγητή και του Αναπληρωτή Καθηγητή. Η σημερινή κατάτμηση της ιδιότητας του Καθηγητή Πανεπιστημίου σε πέντε ουσιαστικά βαθμίδες (Λέκτορας, Επίκουρος Καθηγητής, Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής, Αναπληρωτής Καθηγητής, Καθηγητής), δημιουργεί ένα πληθωρισμό τίτλων, ενώ ταυτόχρονα εκθέτει τους νέους επιστήμονες σε μία μακρόχρονη, επίπονη και συχνά αντιπαραγωγική διαδικασία ακαδημαϊκής εξέλιξης Η εσωτερική διαφοροποίηση, εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας, θα πρέπει να αναφέρεται στη μισθολογική θέση, όπως επίσης και στην απόδοση ακαδημαϊκού κύρους στα μέλη ΔΕΠ, που έχουν επί μακρόν προσφέρει στην εκπαίδευση και την έρευνα.
Βαθμίδα Αναπληρωτή Καθηγητή: Θέση με θητεία 10 ετών
Η εκλογή στη θέση αυτή θα πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε από ανεξάρτητο εκλεκτορικό σώμα, στο οποίο θα καλούνται σε ορισμένες περιπτώσεις και εκλέκτορες από άλλες χώρες της Ε.Ε. Τα κριτήρια εκλογής θα είναι το εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο διεθνούς κύρους, όπως και δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά.
Οι αμοιβές και τα δικαιώματα της βαθμίδας αυτής θα είναι παραπλήσια με αυτά της βαθμίδας του Καθηγητή.
Η εκλογή σε αυτήν τη θέση θα αποτελεί κριτήριο εισόδου στη Μέση Εκπαίδευση και άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου, ενώ θα επιτρέπει επίσης τη μονιμοποίηση στην ίδια βαθμίδα, εφόσον το μέλος ΔΕΠ, δεν εκλεγεί στη βαθμίδα του Καθηγητή κι έχει σημαντικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο.
Στη βαθμίδα αυτή, όπως και στη βαθμίδα του Καθηγητή, θα πρέπει να δίδεται επίδομα ακαδημαϊκής αριστείας, ανάλογα με τον αριθμό των δημοσιεύσεων που θα έχει παρουσιάσει σε διεθνή και αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά.
Βαθμίδα Καθηγητή: Θέση με θητεία 20 ετών, ή μόνιμη βαθμίδα ΔΕΠ, μετά από δεκαετή θητεία στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή.
Η εκλογή στη θέση αυτή θα πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε από ανεξάρτητο εκλεκτορικό σώμα, στο οποίο θα καλούνται να συμμετέχουν σε ορισμένες περιπτώσεις και εκλέκτορες από άλλες χώρες της Ε.Ε.
Κριτήρια εκλογής: Εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο διεθνούς κύρους, δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα έρευνας και αριστείας.
Κριτική Παρατήρηση:
Οι Καθηγητές των ΑΕΙ θα πρέπει να είναι πρωτοπόροι στην ανανέωση και τη βελτίωση της ποιότητας των μελών ΔΕΠ. Θα αποτελούσε πράξη ακαδημαϊκής γενναιότητας το να ζητήσουμε με πρωτοβουλία μας τον περιορισμό ή ακόμα και την άρση της μονιμότητας για όλες τις βαθμίδες ΔΕΠ των ΑΕΙ.
3. Σχολές και Τμήματα- Υποδομές
3.1. Πρόγραμμα Σπουδών
Τα Προγράμματα Σπουδών, ιδιαίτερα στο προπτυχιακό στάδιο, είναι φανερό ότι πρέπει να αναπτυχθούν στο επίπεδο των Σχολών των ΑΕΙ, έτσι ώστε να αποφεύγεται το πρόβλημα της επικάλυψης μεταξύ Τμημάτων, καθώς και να επιτρέπεται και να ενθαρρύνεται η διεπιστημονικότητα και η ωρίμανση του φοιτητή/τριας, μέχρι την επιλογή της εξειδίκευσής του (κατεύθυνση- τομέας κ.α), μετά το τέταρτο εξάμηνο σπουδών.
Τα προγράμματα σπουδών παρουσιάζουν επίσης έναν απαράδεκτα υψηλό αριθμό μαθημάτων, με αποτέλεσμα τα ελληνικά πτυχία να μην παρουσιάζουν καμία ουσιαστική αντιστοιχία και ισοδυναμία με τα ανάλογα πτυχία άλλων ευρωπαϊκών ΑΕΙ. Τα περισσότερα τμήματα των ΑΕΙ απαιτούν περισσότερα από 50 Μαθήματα για την απόκτηση του πτυχίου, με αποτέλεσμα η πανεπιστημιακή εκπαίδευση να μετατρέπεται σε μία ατέλειωτη εξεταστική διαδικασία, συχνά χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο. Είναι φανερό ότι με κανέναν τρόπο δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε αυτό τον ‘εκπαιδευτικό πληθωρισμό’ ισχυριζόμενοι ότι θέλουμε ποιότητα σπουδών, όταν τα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής απονέμουν πτυχία με πολύ λιγότερα μαθήματα. Αυτό συμβαίνει διότι παρέχουν εκπαίδευση σε βάθος και αξιολογούν την παρουσία και τη συμμετοχή του φοιτητή στο μάθημα, τα εκπαιδευτικά εργαστήρια και την γενικότερη έρευνα.
Ακολουθώντας αυτή τη λογική τα άρθρα 15 και 16 του Προσχεδίου Πρότασης του ΥΠΕΠΘ, που αφορούν τη ‘Διάρκεια εξαμήνων και εξεταστικών περιόδων - Επιλεγόμενα μαθήματα και τη Διοργάνωση σπουδών σε ξένη γλώσσα’ θα ήταν καλό να ενταχθούν σε μία ολοκληρωμένη πρόταση για την οργάνωση του Προγράμματος Σπουδών, τόσο των προπτυχιακών όσο και των μεταπτυχιακών Σπουδών, στα Τμήματα και τις Σχολές των ΑΕΙ, κάτι που δεν φαίνεται στο Προσχέδιο Πρότασης..
3.2. Διοίκηση- Λειτουργίες Γραμματείας
Είναι φανερό ότι πολλά προβλήματα των Γραμματειών, που επιτελούν σημαντικό και συχνά επίπονο έργο, θα λυθούν με την πλήρη μηχανοργάνωση των Γραμματειών των ΑΕΙ, σε επίπεδο Σχολής. Εγγραφή φοιτητών, ανάρτηση βαθμολογίας, εκτύπωση βεβαιώσεων κλπ, είναι δυνατό να πραγματοποιούνται άνετα μέσω του μηχανογραφημένου συστήματος
3.3. Υποδομές και Υπηρεσίες
α) Διαρκής σύνδεση των βιβλιοθηκών με όλους τους διεθνείς καταλόγους και ψηφιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού που χρησιμοποιείται από τις Σχολές και τα Πανεπιστημιακά Τμήματα.
β) Εξασφάλιση της φοιτητικής κατοικίας, τουλάχιστον για το 25% των φοιτητών κάθε σχολής. Έλεγχος της ποιότητας της φοιτητικής κατοικίας που διατίθεται στην ελεύθερη αγορά.
γ) Πλήρη κάλυψη όλων των Campus από συστήματα ασύρματης επικοινωνίας του διαδικτύου, καθώς επίσης επέκταση του δικτύου σε περιοχές με υψηλή φοιτητική πυκνότητα σε μεγάλες πόλεις ή και σε όλη την πόλη, αν είναι μικρού μεγέθους.
4 . Αυτοδιοίκηση και εσωτερικός έλεγχος των ΑΕΙ – Μη κρατικά ΑΕΙ.
Είναι φανερό ότι τα ελληνικά ΑΕΙ υποφέρουν από τον ασφυκτικό έλεγχο που ασκείται από την κεντρική διοίκηση. Τα προβλήματα αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό γνωστά. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι ότι τα ΑΕΙ υποφέρουν συχνά από μια συγκεντρωτική και συχνά αδιαφανή λειτουργία των πρυτανικών αρχών. Η προώθηση της αιτούμενης αυτοδιοίκησης, χωρίς άλλες ριζικές αλλαγές στον Νόμο Πλαίσιο και στους εσωτερικούς κανονισμούς των Πανεπιστημίων, θα αυξήσει τον κίνδυνο της αδιαφάνειας.
H ουσιαστική αυτοδιοίκηση των Πανεπιστημίων, καθώς και η οικονομική τους αυτοτέλεια και αυτοδιαχείριση, στην ουσία αντιμετωπίζει σε ένα μεγάλο βαθμό και το θέμα το μη κρατικών Πανεπιστημίων. Αυτοδιοικούμενα και μη κερδοσκοπικά ΑΕΙ είναι δυνατό να δημιουργηθούν από φορείς που υπηρετούν κυρίως το δημόσιο συμφέρον με την ευρύτερή του έννοια, όπως είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ή μεγάλοι μη κερδοσκοπικοί Οργανισμοί και Ιδρύματα με σημαντική παράδοση στην έρευνα. ΟΙ φορείς αυτοί είναι χρήσιμο να δημιουργήσουν εξειδικευμένες προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε τομείς που δεν παρέχεται ανάλογη εκπαίδευση από τα κρατικά ΑΕΙ.
Η δημιουργία ενός σύγχρονου ενιαίου νομικού πλαισίου λειτουργίας και αξιολόγησης όλων των ΑΕΙ θα συμβάλει στην ανάπτυξη της εξειδίκευσης της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και όχι στην υποβάθμιση της. Η φόβοι που εκφράζονται σήμερα απέναντι στην προοπτική των μη κρατικών πανεπιστημίων καθορίζεται κυρίως από τον πραγματικό κίνδυνο που θα δημιουργήσει ο μετασχηματισμός των Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών σε Ψευδο-Πανεπιστήμια. Αυτή η διαδικασία βρίσκεται όμως εδώ και αρκετές δεκαετίες σε εξέλιξη, χωρίς να έχουν αναπτυχθεί ανάλογες αντιδράσεις και αντιστάσεις.
Ειδικότερα προτείνεται:
4.1. Εξασφάλιση της άμεσης ανάπτυξης και εφαρμογής ενός σύγχρονου Οργανισμού σε όλα τα ελληνικά ΑΕΙ. Ο προτεινόμενος από το ΥΠΕΠΘ Γενικός Εσωτερικός Κανονισμός λειτουργίας των Α.Ε.Ι. θα πρέπει να καλύπτει όλα τα σημαντικά θέματα και οι εσωτερικοί κανονισμοί που θα ολοκληρωθούν αργότερα να ρυθμίζουν μόνο τα ειδικά θέματα που απορρέουν από τις επιστημονικές και τοπικές ιδιαιτερότητες τις εκάστοτε Σχολής.
4.2. Θεσμοθέτηση μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας εσωτερικού διοικητικού και οικονομικού ελέγχου, που θα δημιουργηθεί παράλληλα με την προτεινόμενη από το ΥΠΕΠΘ μετάθεση των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου στα Πανεπιστήμια.
4.3. Έλεγχος των πρυτανικών αρχών και των άλλων διοικητικών αρχών, ως προς την καλή εφαρμογή του εσωτερικού κανονισμού από τους ελεγκτές της Δημόσιας Διοίκησης ή άλλης ισοδύναμης ανεξάρτητης αρχής.
4.4. Θεσμοθέτηση ανεξάρτητης επιτροπής του ‘ακαδημαϊκού συνηγόρου’, που θα λειτουργεί συμβουλευτικά και ελεγκτικά για τα διάφορα επίπεδα διοίκησης, για την προστασία των δικαιωμάτων των φοιτητών, αλλά και των εργαζομένων στα Πανεπιστήμια. Η πρόταση του ΥΠΕΠΘ για την ένταξη μιας ανάλογης υπηρεσίας στον θεσμό του Συνηγόρου του Πολίτη θα δημιουργήσει πιθανά σημαντικές δυσκολίες σε ένα ανεξάρτητο και αυτοδιοικούμενο ακαδημαϊκό χώρο, όπως είναι τα ΑΕΙ.
4.5. Θεσμοθέτηση των κανόνων συνδικαλιστικής εκπροσώπησης των μελών ΔΕΠ των Πανεπιστημίων, μετά από διάλογο. Καθορισμός των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συνδικαλιστών μελών ΔΕΠ. Θεσμοθέτηση της λειτουργίας των συνδικαλιστικών οργάνων και του τρόπου λήψης των αποφάσεών τους ειδικότερα στα περιφερειακά και χωρικά ‘κατακερματισμένα’ Πανεπιστήμια..
4.6. Ένα σημαντικό και εξαιρετικά δύσκολο πρόβλημα είναι αυτό του καθορισμού του σωστού ποσοστού συμμετοχής των διαφόρων συντελεστών της ακαδημαϊκής οικογένειας στην εκλογή των πρυτανικών και άλλων αρχών των Πανεπιστημίων. Ο Νόμος Πλαίσιο, ως έχει σήμερα, είναι φανερό ότι αποτελεί την αιτία για πολλά σημαντικά προβλήματα των ΑΕΙ και εμποδίζει ουσιαστικά τη μεταρρύθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Η πρόταση για καθολική ψηφοφορία των φοιτητών για την ανάδειξη εκπροσώπων έχει πολλά θετικά στοιχεία διότι περιορίζει τη δύναμη που έχουν οργανωμένες και λίγο αντιπροσωπευτικές μειοψηφίες. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κινητοποίηση και ενεργοποίηση τους φοιτητές, που σήμερα στην πλειοψηφεία τους παρακολουθούν παθητικά και αμέτοχοι τα τεκταινόμενα, αδυνατώντας να εκφράσουν και να παρουσιάσουν τα πραγματικά εκπαιδευτικά, κοινωνικά και επαγγελματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Η ζωντανή συμμετοχή τους στην ακαδημαϊκή, την κοινωνική και πολιτισμική ζωή, με τη διάθεση των κατάλληλων υποδομών, θα συνέβαλε προς αυτήν την κατεύθυνση, διαμορφώνοντας τους αυριανούς συνειδητούς πολίτες, πράγμα που είναι και το ζητούμενο σε μια ολοκληρωμένη ακαδημαϊκή παιδεία.
Καθηγητής Σωτήρης Χτούρης
Πρόεδρος Τμήματος Κοινωνιολογίας
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
