Ο εορτασμός της Ημέρας της Μουσικής (Fête de la Musique) που αναφέρεται επίσης και ως Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής αποτελεί μια πρωτοβουλία που καθιερώθηκε το 1982 στη Γαλλία και έκτοτε έχει εδραιωθεί ως θεσμός και εκτός των γαλλικών συνόρων σε δεκάδες χώρες και ακόμη περισσότερες πόλεις ανά τον κόσμο.
Πρόκειται για μια γιορτή η οποία στοχεύει να προάγει την έννοια της μουσικής, όπου ερασιτέχνες και επαγγελματίες μουσικοί κατακλύζουν, αφιλοκερδώς, δημοτικούς χώρους, πάρκα, πλατείες, δρόμους, σταθμούς κ.α., δίνοντας χιλιάδες συναυλίες δωρεάν για το κοινό.
Πώς ξεκίνησε και εξελίχθηκε η «Ημέρα της Μουσικής»
Η ιδέα για μια ολοήμερη μουσική γιορτή που να πραγματοποιείται στην ημέρα του θερινού ηλιοστασίου (21 Ιουνίου για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και γενικά το βόρειο ημισφαίριο), προήλθε από τον Αμερικάνο μουσικό Joel Cohen, ο οποίος πέρασε δύο σεζόν ως παραγωγός μουσικών ραδιοφωνικών προγραμμάτων για το Γαλλικό Εθνικό Ραδιόφωνο ("France Musique").
Τον Οκτώβριο του 1981, ο Maurice Fleuret έγινε Διευθυντής Μουσικής και Χορού στο Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, υπό το αίτημα του τότε Υπουργού Πολιτισμού Jack Lang, και εφάρμοσε τις σκέψεις του στην πρακτική της μουσικής και την εξέλιξή της: «η μουσική παντού και η συναυλία πουθενά». Όταν ανακάλυψε το 1982 μία μελέτη πάνω στις πολιτιστικές συνήθειες των Γάλλων, ότι πέντε εκατομμύρια άνθρωποι, ένα παιδί στα δύο, παίζουν ένα μουσικό όργανο, ξεκίνησε να ονειρεύεται ένα τρόπο να βγάλει τους ανθρώπους στους δρόμους. Το 1982 λοιπόν, το Γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού αγκάλιασε άμεσα την ιδέα και καθιέρωσε την «Ημέρα της Μουσικής» που διεξάγεται σε εκατοντάδες χώρες της Ευρώπης και όλου του κόσμου.
Το σήμα της Γιορτής της Μουσικής (δημιουργία του Michel Bouvet)
Χάρη στην ώθηση και το δυναμισμό του γαλλικού πολιτιστικού δικτύου στο εξωτερικό (τα τμήματα Πολιτιστικών Υποθέσεων στις Γαλλικές Πρεσβείες, γαλλικά πολιτιστικά κέντρα και ινστιτούτα και τα παραρτήματα του πολιτιστικού ιδρύματος Alliance Française) ο εορτασμός έχει λάβει μια σημαντική διεθνή ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα, πολλά events στήνονται από τοπικούς διοργανωτές (Υπουργεία Πολιτισμού, Συμβούλια Πόλεων, τοπικές καλλιτεχνικές οργανώσεις, κλπ.). Για παράδειγμα, στην Ευρώπη, δημιουργήθηκε ένα επαγγελματικό και ιδρυματικό δίκτυο, με το όνομα «Fête européenne de la Musique». Σε άλλες χώρες, οι πληροφορίες για τα προγράμματα και τις αναφορές για την 21η του Ιουνίου είναι λιγότερο επίσημα, υπάρχουν ωστόσο μια πληθώρα από σχετικά πρότζεκτς. Είναι επίσης αξιοσημείωτο πως η διοργάνωση αναπτύσσεται δυναμικά, λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, στοχεύοντας στο να αποτελέσει ένα πραγματικά εμβληματικό γεγονός στην πλειονότητα των τόπων όπου πραγματοποιείται.
Από εθνική μέρα στο μεγαλύτερο μουσικό γεγονός παγκοσμίως
Η Γιορτή της Μουσικής, από το 1985, εξαπλώθηκε έξω από τα Γαλλικά σύνορα με αφορμή την Ευρωπαϊκή χρονιά μουσικής. Μάλιστα, η Αθήνα, 1η Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, ήταν η πρώτη πόλη στην οποία η Γιορτή πραγματοποιήθηκε εκτός Γαλλίας. Από το 1997 όμως, με την Συμφωνία της Βουδαπέστης, δημιουργήθηκε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο μεταξύ δήμων και συντονιστικών γραφείων, με την υποστήριξη των Υπουργείων Πολιτισμού ή άλλων κρατικών πολιτισμικών φορέων για την ταυτόχρονη διεξαγωγή εκδηλώσεων. Το δίκτυο των μεγάλων αυτών Ευρωπαϊκών Δήμων (Παρίσι, Βαρκελώνη, Βερολίνο, Ρώμη, Βουδαπέστη, Βρυξέλλες, Πράγα, Μιλάνο, Σαραγόσα, Λοζάννη, Γενεύη, Κωνσταντινούπολη, Λίβερπουλ, Νάπολη, Λουξεμβούργο κ.α.), υποστηριζόμενο πάντα από τα αντίστοιχα Υπουργεία Πολιτισμού και την Ευρωπαϊκή Ένωση, προώθησε δυναμικά τη γιορτή και είναι σήμερα η μεγαλύτερη κοινή γιορτή στην Ευρώπη. Η Ημέρα της Μουσικής έχει πάρει αξιοσημείωτες διαστάσεις στον κόσμο, έχοντας μετατραπεί σε ένα διεθνές γεγονός σε πολλές χώρες (Λουξεμβούργο, Ιταλία, Ελλάδα, Περού, Εκουαδόρ, Κολομβία κ.ά.) και οργανώνεται από μεγάλες πόλεις, όπως η Νέα Υόρκη, το Βερολίνο, η Βηρυτός ή το Μεξικό.
Σε λιγότερα από 15 χρόνια μετά από τις απαρχές της (1982), η Ημέρα της Μουσικής έλαβε χώρα και στις πέντε ηπείρους. Το 2013, περισσότερες από 700 πόλεις σε πάνω από 100 χώρες (εκτός φυσικά της Γαλλίας) φιλοξένησαν τη γιορτή της Ημέρας της Μουσικής. Ως ένα ανοιχτό και δωρεάν γεγονός συνιστά ένα ιδιαίτερα δημοφιλές μόρφωμα, που προωθεί τη ζωντανή μουσική, τους ερασιτέχνες και επαγγελματίες μουσικούς και όλα τα μουσικά στυλ. Καταλαμβάνει κάθε χώρο, ιδίως εξωτερικούς χώρους (δρόμους, δημόσια πάρκα) αλλά επίσης μπαρ, εστιατόρια ή μουσεία και νοσοκομεία. Δωρεάν συναυλίες, αυθορμητισμός, αμεσότητα, περιέργεια είναι οι λέξεις κλειδιά αυτής της ξεχωριστής μέρας. Η Ημέρα της Μουσικής ανήκει πρώτα σε αυτούς που την δημιουργούν, όπως συχνά τείνει να αναφέρεται.
Οι μουσικοί παίζουν δωρεάν, και όλες οι συναυλίες είναι ανοιχτές για το κοινό. Για αυτό το λόγο συνηθίζουν να παίζουν σε δημόσιους χώρους, όπως πάρκα και δρόμους ή σε δημόσια κτήρια όπως μουσεία, σταθμοί τρένων, κάστρα κά. Επιπλέον, η Ημέρα της Μουσικής είναι ένας τρόπος να ενθαρρυνθούν τα κύρια μουσικά ιδρύματα (ορχήστρες, όπερες, χορωδίες, κλπ.) να παίξουν σε διαφορετικούς από τους συνηθισμένους τους χώρους. Αυτού του είδους τα ιδρύματα μπορούν επίσης να υποδεχτούν και άλλους τύπους μουσικής. Με αυτό τον τρόπο προσφέρεται η ευκαιρία να αναπτυχθούν συναλλαγές μεταξύ του κέντρου της πόλης και απομακρυσμένων περιοχών, για να δοθούν συναυλίες σε νοσοκομεία ή φυλακές, προωθώντας και εκκινώντας αφορμές για συναντήσεις και ανταλλαγές μεταξύ νέων μουσικών και γνωστών ταλέντων.
Σε μια τέτοια διοργάνωση είναι αξιοσημείωτο πως υπάρχει ποικιλία συμμετεχόντων: εκπαιδευτικές δομές, πολιτιστικά κέντρα, διπλωματικά δίκτυα, τοπικά συμβούλια, τοπικές αρχές, υπουργεία πολιτισμού, σύνδεσμοι-όμιλοι και πολιτιστικοί σύλλογοι, καλλιτέχνες, επαγγελματίες μουσικούς, μουσικά σχολεία κ.ά. Αυτοί οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς δείχνουν μέσω αυτού του συνδετικού γεγονότος την επιθυμία τους να καλλιεργήσουν τη ματιά της σύγχρονης καλλιτεχνικής πραγματικότητας των χώρων τους και να βελτιώσουν τις πολιτισμικές συναλλαγές.
Η μουσική είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς μας, διεγείρει συναισθήματα και προάγει σημαντικά πολιτιστικά στοιχεία, ενώνει ανθρώπους, κουλτούρες, λαούς και ομολογουμένως μια εκδήλωση όπως η Ημέρα της Μουσικής μπορεί να δρα ως μια χρήσιμη αφορμή για την τόνωση όλων αυτών των πραγμάτων, υλικών και -κυρίως- άυλων εξελίσσοντας, εμπλουτίζοντας όλους μας αλλά και, ας τολμήσουμε να πούμε, βοηθώντας και στο χτίσιμο της παγκόσμιας ειρήνης και ώσμωσης αναμεταξύ των λαών.
Δώστε μια ευκαιρία στη μουσική, κατεβείτε στους δρόμους, πλατείες και χώρους και απολαύστε την εμπειρία!
______
Πηγές εικόνων (επιμέλεια από ομάδα σύνταξης MyAegean): (c0tu), (fetedelamusique.culture.fr|1), (fetedelamusique.culture.fr|2), (musicday.org.uk)
Πηγές πληροφοριών: (en.wikipedia.org), (fetedelamusique.culture.fr|1), (fetedelamusique.culture.fr|2), (musicday.org.uk), (sansimera.gr), (musicheaven.gr)
Οι εικόνες που παρέχονται από τις τοποθεσίες "culture.fr" κληρονομούν εγγενώς τις άδειες χρήσης CC-BY-SA (fr) του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού και Επικοινωνίας [πηγή: http://www.culturecommunication.gouv.fr/Mentions-legales]. Οι εικόνες που παρέχονται από την τοποθεσία "musicday.org.uk" παρέχονται για ελεύθερη χρήση προς ενημέρωση & προβολή του θεσμού.