Κοινότητα - Πύλη - Περιοδικό Φοιτητών Πανεπιστημίου Αιγαίου -- Πρωτοβουλία MyAegean

Αναζητώντας το γιατί...

Ημέρα Πέμπτη, απογευματινή ώρα σε μάθημα βιομηχανικού σχεδιασμού. Όλα φυσιολογικά μέχρι που ο καθηγητής ανακοινώνει το θέμα του design project για το εξάμηνο: "Μέθοδος
ακονισμού γραφικής ύλης" ...Μπορείτε να επαναλάβετε παρακαλώ σε πιο "ελληνικά"?..."Ξύστρα"! Τώρα μάλιστα, τώρα κατάλαβα... Λάθος!

Ένας σχεδιαστής δεν πρέπει ποτέ να εγκλωβίζεται σε μία εικόνα που έχουν δημιουργήσει οι καταστάσεις και οι συνθήκες του παρελθόντος, δηλαδή τα καθιερωμένα. Πρέπει να ξεκινά από την αρχή αν θέλει να λέγεται πραγματικά καινοτόμος! Επίσης, δεν
κάνει το λάθος να πιάσει αμέσως μολύβι να σχεδιάσει! Πρώτα πρέπει να κατανοήσει το πρόβλημά του. Ένα εξάμηνο ίσως είναι και μικρό διάστημα για να το εμπεδώσει!

Συνετά σκεπτόμενος ο φοιτητής ξεκινά την έρευνα. Τι έχω να σχεδιάσω? Μία καινούρια μέθοδο ακονισμού γραφικής ύλης. Και η γραφική ύλη τι ακριβώς είναι? "Τα απαραίτητα για τη γραφή", αναφέρει το λεξικό και ο φοιτητής ανατρέχει στο λήμμα της γραφής. "Γραφή είναι παράσταση του λόγου με γράμματα και συγκεκριμένα η αποτύπωση του λόγου πάνω σε μια επιφάνεια με τη χρήση συμβόλων". Επομένως, για να γράψω χρειάζομαι επιφάνεια και μέσο γραφής, δύο στοιχεία που εδώ και μερικές χιλιάδες χρόνια έχουν υλική υπόσταση. Λογικό είναι να εμφανίζονται τριβές μεταξύ τους, οι οποίες φθείρουν το όργανο της γραφής και δημιουργούν την ανάγκη όξυνσης αυτού. Στο σημείο αυτό εμφανίζεται και η διαδικασία του ακονισμού, ο οποίος πραγματοποιείται μέσα από πολλές μεθόδους.

Το ανήσυχο όμως πνεύμα του φοιτητή δεν καθησυχάζεται, διότι άλλη μία καινούρια και πιο αποτελεσματική μέθοδος δε λύνει ουσιαστικά το πρόβλημα του ακονισμού! Γιατί να μην αναζητήσουμε μία νέα μέθοδο γραφής που να απαλείφει πολλά προβλήματα στον τρόπο που ακολουθούμε όταν γράφουμε?! Γιατί να μην μπορεί κάποιος να αφήσει το μήνυμά του γράφοντας με το ίδιο του το δάχτυλο σε μια επιφάνεια που θα αλληλεπιδρά? Γιατί να μην χρησιμοποιούμε τα μάτια για να διοχετεύσουμε την πληροφορία? Γιατί να μην επικοινωνούμε κατ' ευθείαν μεταξύ μας, χωρίς διαδικασίες γραφής και υλικά μέσα? Ένα σωρό "γιατί" που στους περισσότερους μπορεί να φαντάζουν παράλογες απαιτήσεις ενός παιδιού της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας, ένα σωρό όμως "γιατί" που κυνηγούν απαντήσεις σε προβλήματα ανθρώπων με ανάγκες. Ανθρώπων που δεν έχουν τη φυσική ικανότητα να ανοίξουν την παλάμη τους ή να κινήσουν το χέρι τους, ανθρώπων που δεν έχουν την πνευματική ικανότητα να εκφράσουν την υποτυπώδη σκέψη τους, αλλά ξέρουμε ότι έχουν στο νου τους μια αγνή παιδική εικόνα. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι λίγοι και πολύ περισσότερο έχουν την ανάγκη μας. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως και "εμείς" μπορεί να βρεθούμε για λίγο σε μία τέτοια θέση ανάγκης, αν τυχόν και τραυματιστούμε, χτύπα ξύλο δηλαδή!

Ανασυγκροτούμε τη σκέψη μας και συνεχίζουμε. Όλα τα παραπάνω αφορούν την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Η ανάγκη για επικοινωνία δημιούργησε το λόγο και οι κοινωνικές συνθήκες την ανάγκη για καταγραφή του. Έχουμε λοιπόν να εξετάσουμε ένα σύστημα. Σε αυτό ανήκουν οι δύο συνομιλητές και η σχέση μεταξύ τους που είναι η ίδια η συνομιλία ή με άλλα λόγια, ο πομπός, ο δέκτης και το ίδιο το μήνυμα ως διαβιβαζόμενη πληροφορία.

Μαθαίνουμε πως όλες οι ανθρώπινες λειτουργίες είναι εγκεφαλικές, ξεκινούν από το μυαλό και ως ερεθίσματα μεταφέρονται μέσω των νευρώνων και καταλήγουν στους μυς. Το ερέθισμα μεταφράζεται σε κατάλληλη κίνηση των μυών του πομπού, είτε αυτή είναι κίνηση των χεριών, είτε της γνάθου με τη γλώσσα. Στη συνέχεια, ο δέκτης αντιδρά λαμβάνοντας την πληροφορία μέσω αντίστοιχα κατάλληλων μυών, οι οποίοι με τη σειρά τους μεταφέρουν το μήνυμα στον εγκέφαλο.

Καθόλου απλά τα πράγματα γιατί αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ο χώρος ως διάσταση που μεσολαβεί μεταξύ του πομπού και του δέκτη. Η λέξη που θα ειπωθεί ή θα γραφεί περνά από ένα χώρο διεπαφής, ο οποίος, αντίστοιχα, άλλοτε είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας και άλλοτε μία κόλλα χαρτί. Ο χώρος διεπαφής έχει υπόσταση και αυτή μπορεί να ερμηνευθεί σε ύλη. Η ύλη όμως μπορεί να αποτελείται τόσο από υλικό όπως το χαρτί, όσο από ενέργεια, για παράδειγμα τα bit του υπολογιστή.

Στο σημείο αυτό μπαίνει επιτέλους στην έρευνα και η τεχνολογία, ένα πλήθος αλγορίθμων που χειρίζονται ηλεκτρονικά κυκλώματα, προκειμένου ο άνθρωπος να λύσει το πρόβλημα που άμεσα μόνος του δεν μπορεί. Ο υπολογιστής σίγουρα έχει δώσει λύσεις σε σχεδιαστικά προβλήματα αλληλεπίδρασης, παραμένει όμως ένα στεγνό εργαλείο στις αντιλήψεις των περισσότερων ανθρώπων.

Το κλασικό πλέον επιχείρημα που προβάλλεται είναι πως η τεχνολογία αποσιωπεί το προσωπικό ύφος όταν αυτή χρησιμοποιείται ως εργαλείο έκφρασης ή επικοινωνίας. Αυτό όμως είναι λάθος και ο σχεδιαστής υπαίτιος. Αν η τεχνολογία χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, θα δώσει ένα πολύ μεγαλύτερο φάσμα έκφρασης στο δημιουργό ή ομιλητή. Για παράδειγμα, από τη μια πλευρά έχουμε μία επιφάνεια που αλληλεπιδρά με τις κινήσεις του προσώπου, τη φωνή ή τις πιέσεις του δαχτύλου και προσφέρει επιπλέον εργαλεία για τη διαμόρφωση χρώματος και υφής, ενώ από την άλλη το παραδοσιακό χαρτί με μία παραγεμισμένη κασετίνα. Ποιο είναι λιγότερο δημιουργικό μέσο?

Σημασία τελικά στη σχεδίαση έχει να μην εγκλωβίζεται κανείς στην πραγματικότητα. Σημασία έχει να απελευθερώνει τη σκέψη και να αναζητά το διαφορετικό από το συνηθισμένο. Αυτή όμως η αγνή πρόθεση έχει αντίκτυπο? Ο πάντα προβληματισμένος φοιτητής που ακολουθεί τελικά το πνεύμα του, ικανοποιημένος με το ύφος της έρευνάς του και χαρούμενος για τα αποτελέσματα αυτής παρουσιάζει στο μάθημα μία εντελώς καινούρια σχεδιαστική οδό. Δυστυχώς όμως απογοητεύεται όταν παροτρύνεται από τον καθηγητή να ακολουθήσει το αρχικό concept αντικρουόμενος από την κλασική πλέον ατάκα: "Αυτό θέλει ο πελάτης!"..

Αυτό είναι τελικά το design?!