Γράφει ο Πάνος Δραμυτινός:
Πριν τον άνθρωπο, η φύση γεννούσε και κατέστρεφε κατά βούληση. Λίγο ο καθεστωτικός Χριστιανισμός όμως, λίγο η συλλογική ψευδαίσθηση υπεροχής που αποκτήσαμε, μας έφερε αντιμέτωπους με ένα ζήτημα που... κάναμε πως ξεχνάμε. Το ζήτημα της επιβίωσης της ανθρωπότητας. Η συνειδητοποίηση της εξάρτησής μας από τη φύση γέννησε λεκτικές ρίζες όπως eco, bio και green που συναντούμε τακτικά. Άραγε είναι προϊόν μιας κατηγορίας marketing που θα μας δώσει τη δυνατότητα να αγοράσουμε λίγη μετάνοια; ή είναι σημάδι αυθεντικού μαζικού ενδιαφέροντος που θα μας φέρει μακροπρόθεσμα σε ισορροπία με τη φύση;
Η οικολογία, είναι «η επιστήμη που μελετά το φυσικό περιβάλλον και τις αμοιβαίες σχέσεις του με τους ζωντανούς οργανισμούς δίνοντας έμφαση στην ισορροπία που πρέπει να έχουν οι σχέσεις αυτές».
Είναι μία επιστήμη η οποία, ενώ είχε αρχίσει να προσδιορίζεται από την εποχή του Αριστοτέλη, έγινε γνωστή και αποδεκτή στα μέσα του εικοστού αιώνα. Η βαριά βιομηχανία και οι ανάγκες για την κάλυψη των απαιτήσεων σίτισης του παγκόσμιου πληθυσμού, έφεραν στο προσκήνιο μαζικό προβληματισμό κινηματικού χαρακτήρα, που εστιάζεται στις επιπτώσεις που θα έχει η πορεία της ανθρώπινης δραστηριότητας στο οικοσύστημα.
Σταδιακά, η «οικολογική συνείδηση» διαδόθηκε παγκοσμίως και η καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών του δυτικού κόσμου προσαρμόστηκε στις νέες συνθήκες, η έκφραση της οποίας διευκολύνθηκε από το πράσινο marketing το οποίο, πρόθυμο να ικανοποιήσει τη νεοαποκτηθείσα καταναλωτική συνείδηση, εισήγαγε στην αγορά προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως οικολογικά, είτε επειδή είναι βιολογικά, είτε οργανικά, είτε λόγω της συμφωνίας τους με πρακτικές παραγωγής και προώθησης, φιλικές προς το περιβάλλον. Έτσι γεννήθηκαν όροι όπως eco, bio και green που συναντούμε πλέον καθημερινά στο super market, σε αφίσες φεστιβάλ και διεθνή συνέδρια.
Μερικοί πιστεύουν πως τα παράπλευρα οφέλη της προόδου αυτής είναι θετικότατα για τον πλανήτη. Άλλοι, πιστεύουν πως το σημαντικότερο είναι να παραδεχτούμε πως στην πραγματικά δεν ενδιαφερόμαστε για τον πλανήτη αλλά για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους και μέσα από το πρίσμα αυτό, υπάρχουν σημαντικότερα προβλήματα για τα οποία θα μπορούσαμε να αναλαμβάνουμε μαζική δράση από την προώθηση οικολογικών προϊόντων. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζεται σε αρκετές περιπτώσεις αυτή η καμπάνια, έχει σαν κύριο σκοπό την εμπορευματοποίηση της οικολογικής συνείδησης και την καθοδήγησή της προς εκμετάλλευση από την αγορά που διψούσε για νέο πρόσφορο έδαφος. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που σχεδιάζονται νέα προϊόντα και υπηρεσίες με σημαία την εταιρική ευθύνη και το πρόσχημα της ευαισθησίας προς το περιβάλλον.
Πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων
Η πιστοποίηση βιολογικών προϊόντων είναι απαραίτητη, όπως προβλέπει ο νόμος, για τη χρήση του όρου «βιολογικό». Την πιστοποίηση την εφαρμόζουν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου τα οποία ονομάζονται «Πιστοποιητικοί Οργανισμοί» και υπόκεινται στο υπουργείο Γεωργίας, έναντι αμοιβής. Αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί παρά να είναι τρωτή στη διαφθορά. Επιπλέον, με τον δανεισμό όρων από την επιστήμη της οικολογίας, η αγορά εκμεταλλεύεται την ανθρώπινη ημιμάθεια και την «οικολογική συνείδηση» για να προωθήσει ιδιαίτερα προϊόντα τα οποία χρεώνει «καταλλήλως». Ιδανική θα ήταν μία πολιτική η οποία θα προωθούσε την οργανική καλλιέργεια έτσι ώστε να εξισωθούν οι τιμές τους με τα υπόλοιπα «μη οργανικά» και έτσι η αγορά και οι καταναλωτές να στραφούν ραγδαία προς την προτίμηση προϊόντων που διέπονται από τους κανόνες της φύσης και όχι... της ελεύθερης αγοράς. Παρεμβατισμός – ξεπαρεμβατισμός, τα μπλε στομάχια, είναι τα ίδια με τα πράσινα και τα κόκκινα.
Αποστασιοποίηση από τη φύση και τους οικείους αγρότες
Ακόμα και στις ημέρες μας, είναι αναρίθμητοι οι κάτοικοι των πόλεων που προμηθεύονται προϊόντα από τους τόπους καταγωγής τους σε άφθονη ποσότητα και αδιαμφισβήτητα καλή ποιότητα. Όσο περνούν τα χρόνια όμως η αγροτική ζωή αλλάζει μορφή και οι κάτοικοι των πόλεων, οι οποίοι αυξάνονται, αποσυνδέονται σταδιακά από την επαρχία. Κάποτε, η εμπιστοσύνη στο προϊόν ταυτιζόταν με την εμπιστοσύνη στον παραγωγό τον οποίο ο προμηθευόμενος γνώριζε καλά. Τότε δεν χρειαζόταν κανένας φορέας πιστοποίησης για να εκτυπώσει μια σφραγίδα σε μια σακούλα πορτοκάλια. Τώρα, η διαχρονική επιθυμία μας για υγιεινή διατροφή και η ηθική μας ευαισθητοποίηση στα θέματα του περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με την αποσύνδεσή μας από τους γνώριμους παραγωγούς, μας έχει ωθήσει προς την αναζήτηση μιας σφραγίδας που θα αποδεικνύει πως μαζί με το μήλο, δεν τρώμε και φυτοφάρμακο. Ως έχουν τα πράγματα όμως, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι.
Δεν μπορούμε ως υπεύθυνοι πολίτες και καταναλωτές να ισχυριστούμε ούτε πως οι όροι eco, bio και green κρύβουν πάντοτε από πίσω μια νοσηρή πλεκτάνη να μας ξεγελάσουν, ούτε όμως πως η ανάδειξή τους σε τακτικούς όρους της αγοράς σημαίνει πως πρέπει να πληρώνουμε χρυσάφι και να εμπιστευόμαστε τυφλά, προϊόντα και υπηρεσίες που προωθούνται σαν ξεχωριστά, ενώ είναι αυτά που θα έπρεπε να θεωρούμε δεδομένα. Ένα είναι βέβαιο. Τα οργανικά προϊόντα, δεν είναι απλώς καλύτερα από τα μη οργανικά. Είναι τα μόνα που θα έπρεπε να αποδεχόμαστε. Ο κάθε ένας από εμάς και ως εκ τούτου όλοι μαζί, μπορούμε να αποδείξουμε πως η αυτονόητη ποιότητα στην τροφή, δεν ανήκει σε καμία ουτοπία.
___
κείμενο: Πάνος Δραμυτινός (panos -at- dramitinos.gr)
φωτογραφικό υλικό: (manuel | MC), (epSos.de), (Karen Bilancetti) ~ Επιμέλεια από περιοδικό "Serious"
Κείμενο και φωτογραφίες υπόκεινται σε Creative Commons Άδεια χρήσης, σύμφωνη και με την πολιτική δημοσιεύσεων του παρόντος ιστότοπου
[ download τεύχους σε μορφή PDF (~6MB) ]
Αναφορά στον αρχικό δημιουργό - (Attribution) 
Διανομή του παράγωγου έργου με τους ίδιους όρους της αρχικής άδειας - (Share Alike) 
By 
